Η Παλαιά Διαθήκη προφητεύει και προσανατολίζει προς τον Μεσσία Χριστό, το Πάθος Του και την Ανάστασή Του
Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου
Η
αποκάλυψη του Θεού στους ανθρώπους τελειούται στο πρόσωπο του
Θεανθρώπου Ιησού, γεγονός για το οποίο μίλησε και ο απόστολος Παύλος
(Γαλ. 4,4-5). Οι προφήτες της Π.Δ. επισημαίνουν και οραματίζονται μια
μεσσιανική εποχή στην οποία ο άρχοντας της ειρήνης, ο Ιησούς Χριστός, θα
οδηγήσει την ανθρωπότητα σε μια χρυσή εποχή δικαιοσύνης και αγάπης.
Είναι η εποχή της Εκκλησίας. Μέσω της Εκκλησίας οι ενέργειες του
Παρακλήτου-Πνεύματος, του τρίτου προσώπου τού ενός ως προς την ουσία
Θεού, εισήλθαν στην πλάση και αφθαρτίζουν συνεχώς τη φύση, καθιστώντας
όποιους το θελήσουν υιοθετημένα παιδιά του Θεού (Γαλ. 3,23-29). Στο εξής
ο Θεός είναι πατέρας στοργικός και όχι απρόσωπη δύναμη ή λογική
αναγκαιότητα στο σύμπαν.
Η Παλαιά Διαθήκη προσανατολίζει προς το Χριστό. Ο ίδιος ο Χριστός απέδιδε την εκπλήρωση των προφητειών στον εαυτόν του: «Αυτή είναι η αιώνια ζωή, κηρύττει, Το να γνωρίζουν εσένα τον μόνο αληθινό Θεό (τον Πατέρα) και τον Ιησού Χριστό τον οποίον έστειλες» (Ιω. 17,3). Στην Επί Του Όρους Ομιλία διαβεβαιώνει ότι δεν ήλθε να καταλύσει αλλά να πραγματοποιήσει (να συμ-πληρώσει) το Νόμο και τους προφήτες (Ματθ. 5,17). «Εγώ και ο Πατέρας, κάνει γνωστό στους ακροατές του, είμαστε Ένα» (Ιω. 10,30). Και ο απόστολος Θωμάς, μετά την ανάστασή Του, βλέποντάς Tον αναφωνεί: «Είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου» (Ιω. 20,28). Μετά την ανάστασή Του, επίσης, παρατηρεί καθ’ οδόν τους μαθητές Λουκά και Κλεόπα που δεν διέγνωσαν το πρόσωπό Του μέσα στις Γραφές (Λουκ. 24,25-27), και εξήγησε στους μαθητές Του πριν αναληφθεί την μαρτυρία της Π.Δ. για το πρόσωπο και τη θεότητά Του, καθώς και για την σταύρωση και ανάστασή Του. Τους είπε δε ότι η δύναμη του Θεού θα τους καταστήσει μάρτυρες όλων αυτών για τη σωτηρία του κόσμου (Λουκ. 24,44-49).
Η κυρίως αξία επομένως της Παλαιάς Διαθήκης και το μεγαλείο της βρίσκεται στις ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΣΣΙΑ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ, που δεν είναι μια και δύο, αλλά πάμπολλες. Με τις οποίες αναδεικνύεται ο Χριστός ως το μόνο ιστορικό πρόσωπο, του οποίου προφητεύθηκε η έλευση αιώνες πριν γεννηθεί, σε αντίθεση με τους φανταστικούς ψευτο-θεανθρώπους του εθνικού κόσμου, που δεν υπήρξαν πραγματικά, αλλά επρόκειτο για προσωποποιήσεις των εποχών και λειτουργιών της φύσεως. Ο Χριστός, ο νέος Αδάμ, είναι το κλειδί ερμηνείας της Π.Δ. υπό το φως αποκλειστικά της Κ.Δ. Και όταν πραγματοποιήθηκαν όλες κατά γράμμα οι προφητείες, ο τρόπος γέννησής του, ο τόπος, η καταγωγή, τα πάθη του, ο σταυρός του, η ανάσταση και ανάληψή Του, τότε μόνο φάνηκε και η ουσιαστική αξία της Π.Δ. ως προπαίδειας στο μυστήριο του Ιησού. Διότι πριν τον Χριστό παρέμενε εσφραγισμένη και ακατανόητη συλλογή βιβλίων. Οι καταπληκτικές προφητείες της Βίβλου, που ειπώθηκαν 10, 8, 7 και 6 αιώνες π.Χ., είναι ένα πραγματικό διαχρονικό θαύμα, αψευδής μαρτυρία περί της θεότητος και Μεσσιακής ιδιότητος του Ιησού Χριστού μέχρι συντελείας των αιώνων. Ας θαυμάσουμε μερικές από αυτές τις προφητείες, που ολοκληρώνουν το μήνυμα της Βίβλου και την διαχρονική αξία της, προσανατολίζοντας προς το Χριστό, που έφερε στον κόσμο την αλήθεια για τον Τριαδικό Θεό και τη Χάρη Του, προς κάθαρση, φωτισμό και θέωση του ανθρώπου.
ΤΟ ΠΡΩΤΕΥΑΓΓΕΛΙΟ (Γεν. 3,15)
Μετά την πτώση των πρωτοπλάστων και πριν την ‘τιμωρία’ τους από τον Θεό (στην ουσία αυτοτιμωρία τους), είπε ο Κύριος ο Θεός στο φίδι: «Έχθρα θα βάλω ανάμεσα σ’ εσένα και στη γυναίκα κι ανάμεσα στο σπέρμα σου και στο σπέρμα της. ΕΚΕΙΝΟΣ θα σου συντρίψει το κεφάλι κι εσύ θα του πληγώσεις τη φτέρνα» (Γεν. 3,15).
Οι Ο΄ (Εβδομήκοντα) με τη λέξη ‘σπέρμα’ αποδίδουν την εβραϊκή λέξη ‘ζερά’, η οποία είναι συλλογική με γραμματική μορφή ενικού αριθμού. Ήδη η αρχαία Εκκλησία (π.χ. Ειρηναίου Λυώνος «Κατά Αιρέσεων» 3,22, PG 7,957 εξ.) είδε στην πρώτη αναφορά (‘στο σπέρμα σου’) το διάβολο. Και στη δεύτερη (‘στο σπέρμα της’ = στον απόγονό της) την προτύπωση της γέννησης του Χριστού από την Παρθένο Μαρία (βλ. ‘Η Αγία Γραφή’, Ελληνικής Βιβλικής Εταιρείας). Την ίδια έννοια αποδίδει και ο Παύλος στο χωρίο, όταν λέει: «Οι επαγγελίες δόθηκαν στον Αβραάμ και στον απόγονό του. Η Γραφή δεν λέει: ‘και στους απογόνους’, όπως θα έκανε αν εννοούσε πολλούς, αλλά μιλάει για έναν: ‘και στον απόγονό σου’. Αυτός ο απόγονος είναι ο Χριστός» (Γαλ. 3,16). Και πάλι λέγει: «Ο Θεός της ειρήνης ταχέως θέλει συντρίψει τον Σατανά υπό τους πόδας σας» (Ρωμ. 16,20). Η θεολογική σημασία του στίχου έγκειται στο γεγονός ότι, όπως δια μέσου της γυναίκας (Εύας) η πανουργία του διαβόλου έφερε την αμαρτία και τον θάνατο στον κόσμο, έτσι πάλι δια μέσου της γυναίκας (Παναγίας) η χάρις του Χριστού θ’ απαλλάξει την πεπτωκυία ανθρωπότητα από την αμαρτία και το θάνατο (βλ. Στ. Καλαντζάκη, ‘Εν αρχή εποίησεν ο Θεός’, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλ.).
Είναι αλήθεια, ακόμη, ότι όλοι οι λαοί στη φιλολογική τους γραμματεία είχαν παραδόσεις περί ελεύσεως χρυσής εποχής κατά την οποία θα τερματιστεί η δύναμη του κακού και της αμαρτίας και θα λάμψει περίοδος μεσσιανικής εποχής, όπου μέγας βασιλέας και σπουδαίος ήρωας με θείες ιδιότητες θα φανεί για να οδηγήσει σε εποχή ειρήνης, καταλλαγής και ευτυχίας μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Τέτοιου είδους έμμεσες προφητείες ανευρίσκουμε στους Πέρσες, στους Ινδούς, στους Κινέζους, στους Αιγύπτιους, στους Έλληνες, στους Γερμανούς, στους Μεξικάνους και Περουβιανούς (βλ. Παν. Τρεμπέλα, ‘Απολογητικαί Μελέται Δ’, εκδ. Ο Σωτήρ, Αθ. 1973). «Ιδού, έρχονται μέρες, λέει ο Κύριος, που θα σηκώσω στον Δαυίδ Βλαστό Δίκαιο, και θα βασιλεύσει ως Βασιλιάς, και θα ευημερήσει και θα κάνει Κρίση και Δικαιοσύνη πάνω στη γη» (Ιερεμίας, 23,5)
Η Παλαιά Διαθήκη προσανατολίζει προς το Χριστό. Ο ίδιος ο Χριστός απέδιδε την εκπλήρωση των προφητειών στον εαυτόν του: «Αυτή είναι η αιώνια ζωή, κηρύττει, Το να γνωρίζουν εσένα τον μόνο αληθινό Θεό (τον Πατέρα) και τον Ιησού Χριστό τον οποίον έστειλες» (Ιω. 17,3). Στην Επί Του Όρους Ομιλία διαβεβαιώνει ότι δεν ήλθε να καταλύσει αλλά να πραγματοποιήσει (να συμ-πληρώσει) το Νόμο και τους προφήτες (Ματθ. 5,17). «Εγώ και ο Πατέρας, κάνει γνωστό στους ακροατές του, είμαστε Ένα» (Ιω. 10,30). Και ο απόστολος Θωμάς, μετά την ανάστασή Του, βλέποντάς Tον αναφωνεί: «Είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου» (Ιω. 20,28). Μετά την ανάστασή Του, επίσης, παρατηρεί καθ’ οδόν τους μαθητές Λουκά και Κλεόπα που δεν διέγνωσαν το πρόσωπό Του μέσα στις Γραφές (Λουκ. 24,25-27), και εξήγησε στους μαθητές Του πριν αναληφθεί την μαρτυρία της Π.Δ. για το πρόσωπο και τη θεότητά Του, καθώς και για την σταύρωση και ανάστασή Του. Τους είπε δε ότι η δύναμη του Θεού θα τους καταστήσει μάρτυρες όλων αυτών για τη σωτηρία του κόσμου (Λουκ. 24,44-49).
Η κυρίως αξία επομένως της Παλαιάς Διαθήκης και το μεγαλείο της βρίσκεται στις ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΣΣΙΑ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ, που δεν είναι μια και δύο, αλλά πάμπολλες. Με τις οποίες αναδεικνύεται ο Χριστός ως το μόνο ιστορικό πρόσωπο, του οποίου προφητεύθηκε η έλευση αιώνες πριν γεννηθεί, σε αντίθεση με τους φανταστικούς ψευτο-θεανθρώπους του εθνικού κόσμου, που δεν υπήρξαν πραγματικά, αλλά επρόκειτο για προσωποποιήσεις των εποχών και λειτουργιών της φύσεως. Ο Χριστός, ο νέος Αδάμ, είναι το κλειδί ερμηνείας της Π.Δ. υπό το φως αποκλειστικά της Κ.Δ. Και όταν πραγματοποιήθηκαν όλες κατά γράμμα οι προφητείες, ο τρόπος γέννησής του, ο τόπος, η καταγωγή, τα πάθη του, ο σταυρός του, η ανάσταση και ανάληψή Του, τότε μόνο φάνηκε και η ουσιαστική αξία της Π.Δ. ως προπαίδειας στο μυστήριο του Ιησού. Διότι πριν τον Χριστό παρέμενε εσφραγισμένη και ακατανόητη συλλογή βιβλίων. Οι καταπληκτικές προφητείες της Βίβλου, που ειπώθηκαν 10, 8, 7 και 6 αιώνες π.Χ., είναι ένα πραγματικό διαχρονικό θαύμα, αψευδής μαρτυρία περί της θεότητος και Μεσσιακής ιδιότητος του Ιησού Χριστού μέχρι συντελείας των αιώνων. Ας θαυμάσουμε μερικές από αυτές τις προφητείες, που ολοκληρώνουν το μήνυμα της Βίβλου και την διαχρονική αξία της, προσανατολίζοντας προς το Χριστό, που έφερε στον κόσμο την αλήθεια για τον Τριαδικό Θεό και τη Χάρη Του, προς κάθαρση, φωτισμό και θέωση του ανθρώπου.
ΤΟ ΠΡΩΤΕΥΑΓΓΕΛΙΟ (Γεν. 3,15)
Μετά την πτώση των πρωτοπλάστων και πριν την ‘τιμωρία’ τους από τον Θεό (στην ουσία αυτοτιμωρία τους), είπε ο Κύριος ο Θεός στο φίδι: «Έχθρα θα βάλω ανάμεσα σ’ εσένα και στη γυναίκα κι ανάμεσα στο σπέρμα σου και στο σπέρμα της. ΕΚΕΙΝΟΣ θα σου συντρίψει το κεφάλι κι εσύ θα του πληγώσεις τη φτέρνα» (Γεν. 3,15).
Οι Ο΄ (Εβδομήκοντα) με τη λέξη ‘σπέρμα’ αποδίδουν την εβραϊκή λέξη ‘ζερά’, η οποία είναι συλλογική με γραμματική μορφή ενικού αριθμού. Ήδη η αρχαία Εκκλησία (π.χ. Ειρηναίου Λυώνος «Κατά Αιρέσεων» 3,22, PG 7,957 εξ.) είδε στην πρώτη αναφορά (‘στο σπέρμα σου’) το διάβολο. Και στη δεύτερη (‘στο σπέρμα της’ = στον απόγονό της) την προτύπωση της γέννησης του Χριστού από την Παρθένο Μαρία (βλ. ‘Η Αγία Γραφή’, Ελληνικής Βιβλικής Εταιρείας). Την ίδια έννοια αποδίδει και ο Παύλος στο χωρίο, όταν λέει: «Οι επαγγελίες δόθηκαν στον Αβραάμ και στον απόγονό του. Η Γραφή δεν λέει: ‘και στους απογόνους’, όπως θα έκανε αν εννοούσε πολλούς, αλλά μιλάει για έναν: ‘και στον απόγονό σου’. Αυτός ο απόγονος είναι ο Χριστός» (Γαλ. 3,16). Και πάλι λέγει: «Ο Θεός της ειρήνης ταχέως θέλει συντρίψει τον Σατανά υπό τους πόδας σας» (Ρωμ. 16,20). Η θεολογική σημασία του στίχου έγκειται στο γεγονός ότι, όπως δια μέσου της γυναίκας (Εύας) η πανουργία του διαβόλου έφερε την αμαρτία και τον θάνατο στον κόσμο, έτσι πάλι δια μέσου της γυναίκας (Παναγίας) η χάρις του Χριστού θ’ απαλλάξει την πεπτωκυία ανθρωπότητα από την αμαρτία και το θάνατο (βλ. Στ. Καλαντζάκη, ‘Εν αρχή εποίησεν ο Θεός’, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλ.).
Είναι αλήθεια, ακόμη, ότι όλοι οι λαοί στη φιλολογική τους γραμματεία είχαν παραδόσεις περί ελεύσεως χρυσής εποχής κατά την οποία θα τερματιστεί η δύναμη του κακού και της αμαρτίας και θα λάμψει περίοδος μεσσιανικής εποχής, όπου μέγας βασιλέας και σπουδαίος ήρωας με θείες ιδιότητες θα φανεί για να οδηγήσει σε εποχή ειρήνης, καταλλαγής και ευτυχίας μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Τέτοιου είδους έμμεσες προφητείες ανευρίσκουμε στους Πέρσες, στους Ινδούς, στους Κινέζους, στους Αιγύπτιους, στους Έλληνες, στους Γερμανούς, στους Μεξικάνους και Περουβιανούς (βλ. Παν. Τρεμπέλα, ‘Απολογητικαί Μελέται Δ’, εκδ. Ο Σωτήρ, Αθ. 1973). «Ιδού, έρχονται μέρες, λέει ο Κύριος, που θα σηκώσω στον Δαυίδ Βλαστό Δίκαιο, και θα βασιλεύσει ως Βασιλιάς, και θα ευημερήσει και θα κάνει Κρίση και Δικαιοσύνη πάνω στη γη» (Ιερεμίας, 23,5)
