Η Επανάσταση των Μακκαβαίων: Ιούδας ο Μακκαβαίος (Παλαιά Διαθήκη)

Ο Ιούδας ο Μακκαβαίος, γιος του Ματταθία της Ασμοναϊκής δυναστείας, αναστυλώνει ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ το 164 π.Χ., το Ναό της Ιερουσαλήμ. Το γεγονός εορτάζεται ετησίως από τους Ιουδαίους στη γιορτή του Χανουκά. Ο Ιούδας βρήκε τον θάνατο στη μάχη της Ελασά το 160 π.Χ., ενώ η σωρός του μεταφέρθηκε από τους επαναστάτες στο χωριό Μωδείν, την γενέτειρα του και κηδεύτηκε μέσα σε γενικό πένθος. Την ηγεσία της παράταξης των Μακκαβαίων ανέλαβε ο αδελφός του Ιωνάθαν.

Γράφει η Ελένη Δραμπάλα

Την ονομασία Α΄, Β΄, Γ΄ Μακκαβαίων φέρουν στο σύνολό τους τέσσερα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, από τα οποία τα μεν τρία συγκαταλέγονται μεταξύ των δευτεροκανονικών, το δε τέταρτο μεταξύ των αποκρύφων. Τα δύο πρώτα ονομάστηκαν έτσι από τον τριτότοκο υιό του ιερέα Ματταθίου Ιούδα, του κληθέντος Μακκαβαίου, πιθανότατα για την επιδειχθείσα μαχητικότητά του (ΜΑΚΚΑΒΑ = σφύρα) κατά τους υπέρ της πατρίου πίστεως αγώνες των Ιουδαίων υπό την αρχηγία του πατέρα του εναντίον των Σελευκιδών (167-141 π.Χ.). Η ονομασία Μακκαβαίος επεκτάθηκε στη συνέχεια όχι μόνο στους αδελφούς του και στους απογόνους τους, αλλά και στους συμπολεμιστές αυτών, και αργότερα στους παλαιότερα αγωνισθέντες υπέρ της πατρίου πίστεως στην Αίγυπτο Ιουδαίους εναντίον του Πτολεμαίου του Δ΄ του Φιλοπάτορος (221-203 π.Χ.).

Α΄ ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ: Η ιστορία που περιέχεται σ' αυτό το βιβλίο από το 175 π.Χ. μέχρι το 135 π.Χ., αποσκοπεί να εκθέσει τα ηρωικά κατορθώματα των Μακκαβαίων και αυτών που αγωνίσθηκαν μαζί τους, με την μεσολάβηση των οποίων απεφεύχθη ο εξελληνισμός των Ιουδαίων, διαφυλλάσσοντας έτσι την πάτρια θρησκεία αλλά και επιτυγχάνοντας την πολιτική τους ανεξαρτησία. Το πρωτότυπο βιβλίο έχει γραφτεί στην εβραϊκή γλώσσα και διαφαίνεται η γνώση της γεωγραφίας και του πολιτισμού της Παλαιστίνης, πράγμα που προδίδει ότι αποτελεί έργο παλαιστινού Ιουδαίου που το έγραψε περί τα τέλη του 2ου π.Χ. αιώνα, σύμφωνα με τη μνεία χρονικών (1 Μακκ. 16, 23-24) του Ιωάννου του Υρκανού (134-104 π.Χ.). 

Β΄ ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ: Το βιβλίο δεν αποτελεί συνέχεια του Α΄ Μακκαβαίων, αλλά είναι ανεξάρτητο και αυτοτελές, ενώ περιλαμβάνει ιστορία 15 ετών μόνο (176 - 161 π.Χ.) σύγχρονη και όμοια προς την Α΄ Μακκαβαίων. Αποσκοπεί να καταδείξει ότι οι υπέρ της πάτριας πίστης αγώνες και θυσίες των Ισραηλιτών ευοδώνονται με τη βοήθεια του Θεού. Το πρωτότυπο βιβλίο έχει γραφτεί στην ελληνική γλώσσα και αποτελεί επιτομή της πεντατόμου ιστορίας Ιάσονος του Κυρηναίου, σύμφωνα με ομολογία του ίδιου του συγγραφέα (2 Μακκ. 2, 23-28). Η επιτομή αυτή έγινε μάλλον από αλεξανδρινό συγγραφέα περί τα τέλη του 2ου ή αρχές του 1ου π.Χ. αιώνα, πάντως πριν την καταστροφή των Ιεροσολύμων (70 μ.Χ.) και προ του Φίλωνος (20 π.Χ. - 40 μ.Χ.), ο οποίος το γνωρίζει αυτό.

Γ΄ ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ: Στο βιβλίο αυτό εξιστορούνται γεγονότα παλαιότερα της εποχής των Μακκαβαίων, δηλ. τους αγώνες των Ιουδαίων εναντίον του διώκτη τους Πτολεμαίου Δ΄ του Φιλοπάτορος (221-203 π.Χ.) και καταχρηστικά ονομάσθηκε Γ΄ Μακκαβαίων λόγω της σχετικής ομοιότητας των αγώνων τους προς τους Μακκαβαίους. Αποσκοπεί να παρηγορήσει τους Ιουδαίους από τα δεινά που δοκιμάζονταν λόγω αντιουδαϊκών εκδηλώσεων. Το πρωτότυπο βιβλίο έχει γραφτεί στην ελληνική γλώσσα από αλεξανδρινό Ιουδαίο, πιθανότατα κατά τον 1ο π.Χ. αιώνα. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Νικολάου Μ. Παπαδοπούλου, "Σύντομος Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην", Αθήναι 2003. 

Ελένη Δραμπάλα

******************************

*********************

************

Α. Ιούδας ο Μακκαβαίος

Ο Ιούδας ο επιλεγόμενος Μακκαβαίος (Σφυροκόπος) ήταν ένας από τους πέντε γιους του ιερέα Ματταθία ηγέτη της επανάστασης των Ιουδαίων εναντίον της αρχής των Σελευκιδών που ξέσπασε όταν, το 167 π.Χ. ο Αντίοχος Επιφανής έθεσε την ιουδαϊκή θρησκεία εκτός νόμου. Λίγο πριν ο Ματταθίας πεθάνει του ανέθεσε την αρχηγία της επανάστασης.

Η ανάληψη της ηγεσίας του αγώνα από τον Ιούδα έφερε μεγάλη χαρά και ενθουσιασμό στις τάξεις των επαναστατών που ονομάστηκαν Μακκαβαίοι: 

"ΚΑΙ ἀνέστη Ἰούδας ὁ καλούμενος Μακκαβαῖος υἱὸς αὐτοῦ ἀντ᾿ αὐτοῦ.

καὶ ἐβοήθουν αὐτῷ πάντες οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ καὶ πάντες, ὅσοι ἐκολλήθησαν τῷ πατρὶ αὐτοῦ, καὶ ἐπολέμουν τὸν πόλεμον Ἰσραὴλ μετ᾿ εὐφροσύνης.

καὶ ἐπλάτυνε δόξαν τῷ λαῷ αὐτοῦ καὶ ἐνεδύσατο θώρακα ὡς γίγας καὶ συνεζώσατο τὰ σκεύη αὐτοῦ τὰ πολεμικὰ καὶ συνεστήσατο πολέμους σκεπάζων παρεμβολὴν ἐν ρομφαίᾳ.

καὶ ὡμοιώθη λέοντι ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ καὶ ὡς σκύμνος ἐρευγόμενος εἰς θήραν.

καὶ ἐδίωξεν ἀνόμους ἐξερευνῶν καὶ τοὺς ταράσσοντας τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐφλόγισε.

καὶ συνεστάλησαν οἱ ἄνομοι ἀπὸ τοῦ φόβου αὐτοῦ, καὶ πάντες οἱ ἐργάτες τῆς ἀνομίας συνεταράχθησαν, καὶ εὐωδώθη σωτηρία ἐν χειρὶ αὐτοῦ.

καὶ ἐπίκρανε βασιλεῖς πολλοὺς καὶ εὔφρανε τὸν Ἰακὼβ ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ, καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος τὸ μνημόσυνον αὐτοῦ εἰς εὐλογίαν.

καὶ διῆλθεν ἐν πόλεσιν Ἰούδα καὶ ἐξωλόθρευσεν ἀσεβεῖς ἐξ αὐτῆς καὶ ἀπέστρεψεν ὀργὴν ἀπὸ Ἰσραὴλ

καὶ ὠνομάσθη ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς καὶ συνήγαγεν ἀπολλυμένους".

(Γ΄ Μακκ. 3, 1-9)

Πολεμικές επιχειρήσεις των
Μακαββαίων.
ΚΛΙΚ για μεγέθυνση

Ι. Οι πρώτες νίκες

Ο Ιούδας νίκησε και σκότωσε σε μάχη, τον στρατηγό της Σαμάρειας Απολλώνιο που κινήθηκε εναντίον του. Την ίδια τύχη με τον Απολλώνιο είχε λίγο αργότερα και ο Σήρων στρατηγός της Κοίλης Συρίας σε μάχη που δόθηκε στην Βαιθωρών (Βεθώρα )της Ιουδαίας.

Ο Αντίοχος Επιφανής όταν πληροφορήθηκε τις νίκες του Ιούδα ανέθεσε στον επίτροπο του ανηλίκου γιου του Λυσία την καταστολή της επανάστασης επειδή εκείνος θα εκστράτευε στις ανατολικές περιοχές του κράτους του (165 π.Χ.).

Ο Λυσίας ανέθεσε σε τρεις στρατηγούς τον Πτολεμαίο του Δορυμένους, τον Νικάνορα και τον Γοργία την κατάπνιξη της επανάστασης. Η σύγκρουση όμως που έγινε στην Εμμαούς, τέλειωσε με νίκη των επαναστατών που επικράτησαν ακολουθώντας ένα παράτολμο σχέδιο του Ιούδα. Το ίδιο αποτέλεσμα είχε και η επομενη μαχη που δόθηκε στην Βεθσούρα.

ΙΙ. Η επικράτηση στην Ιερουσαλήμ και στην Ιουδαία. Η σελευκιδική αντίδραση

Ο Αντιοχος Επιφανής πέθανε κατά την διάρκεια της εκστρατείας του. Λίγο αργότερα ο Ιούδας κατάφερε να καταλάβει την Ιερουσαλήμ (164/3 π.Χ.) , εκτός από το οχυρό της Άκρας που κατείχε η σελευκιδική φρουρά και να πραγματοποιήσει τους απαραίτητους εξαγνισμούς που απαιτούνταν ώστε ο Ναός να ξαναρχίσει την δραστηριότητα του. Κατόπιν επιτέθηκε στους Ιδουμαίους και τους Αμμανίτες που πραγματοποιούσαν επιδρομές στην Ιουδαία (163 π.Χ.).

Ο Λυσίας εκστράτευσε ακόμα μια φορά εναντίον του Ιούδα χωρίς αποτέλεσμα παρά το γεγονός ότι ο τελευταίος ηττήθηκε σε μάχη που έγινε στην τοποθεσία Βεθζαχαρία. Όταν επέστεψε στην Αντιόχεια αποκατέστησε με νόμο την ιουδαϊκή θρησκεία. Η ενέργεια αυτή , ο διορισμός ενός νέου αρχιερέα από την παράταξη των ελληνιζόντων Ιουδαίων του Άλκιμου, η διάσπαση του αποκλεισμού της Ιερουσαλήμ από τον Λυσία και η παρουσία της φρουράς στην Άκρα ανάγκασαν τον Ιούδα και τους οπαδούς του που ήταν εξαντλημένοι από τον αγώνα, αρχικά να εγκαταλείψουν την πόλη και να αποσυρθούν στην ύπαιθρο και κατόπιν να δεχθούν την ειρήνη(162 π.Χ.).

Μάχη της Ελασά
ΚΛΙΚ για μεγέθυνση

ΙΙΙ. Νέες εμφύλιες διαμάχες. Επέμβαση των Σελευκιδών. Το τέλος του Ιούδα.

Η αντίθεση μεταξύ ελληνιζόντων και εθνικιστών Ιουδαίων δημιούργησε ένα νέο κύκλο βίας και οδήγησε σε νέα επέμβαση των Σελευκιδών, ύστερα από αίτημα του Άλκιμου. Ο Βακχίδης που έφτασε ως απεσταλμένος του βασιλιά Δημήτριου στην περιοχή δεν κατόρθωσε να έρθει σε συμφωνία με τον Ιούδα και τελικά αποχώρησε.

Λίγο αργότερα πραγματοποιήθηκε νέα επέμβαση στην Ιουδαία όταν έφτασε εκεί ο στρατηγός Νικάνωρ (οχι αυτός που είχε πολεμήσει στην Εμμαούς) με αρκετό στρατό. Οι αρχικές διαπραγματεύσεις που έγιναν μεταξύ των δυο παρατάξεων οδηγήθηκαν εσκεμμένα σε αδιέξοδο από τον Άλκιμο. Η μάχη που ακολούθησε (Αδασά) ήταν καταστροφική για τον σελευκιδικό στρατό που ηττήθηκε και διαλύθηκε ενώ ο Νικάνωρ σκοτώθηκε (άνοιξη του 161 π.Χ.).

Ο Ιούδας έστειλε κατόπιν μια πρεσβεία στην Ρώμη με προτάσεις φιλίας και συμμαχίας που έγιναν δεκτές από την Σύγκλητο.

Ο Δημήτριος έστειλε νέο στρατό στην Ιουδαία με επικεφαλής τον Βακχίδη. Ο Ιούδας αναγκάστηκε να τον αντιμετωπίσει υπό δυσμενείς γι΄ αυτόν συνθήκες στην Ελασά. Στην μάχη που έγινε ο στρατός του Ιούδα διαλύθηκε και εκείνος βρήκε τον θάνατο (160 π.Χ.).

Ύστερα από την μάχη έγινε ανακωχή. Η σωρός του Ιούδα μεταφέρθηκε από τους επαναστάτες στο χωριό Μωδείν, την γενέτειρα του και κηδεύτηκε μέσα σε γενικό πένθος. Την ηγεσία της παράταξης των Μακκαβαίων ανέλαβε ο αδελφός του Ιωνάθαν.

Β. Επανάσταση των Μακκαβαίων

Η Επανάσταση των Μακκαβαίων έδωσε τέλος στην διαδικασία πλήρους εξελληνισμού των ιουδαϊκών κοινοτήτων της Παλαιστίνης που προωθούσαν οι Σελευκίδες βασιλείς. Η ιουδαϊκή θρησκεία δεν θα γίνονταν μια ακόμη ελληνιστική λατρεία η επαφή όμως των Ιουδαίων με το ελληνικό στοιχείο οδήγησε σε επανεκτίμηση πολλών ζητημάτων του ιουδαϊσμού. Η ποικιλία των απαντήσεων που δόθηκαν σε αυτά τα ζητήματα οδήγησε στην διάσπαση της ιουδαϊκής κοινωνίας σε διάφορες ομάδες και φατρίες καθεμία από τις οποίες επιδίωκε να κυριαρχήσει στην πολιτική και θρησκευτική ζωή της πατρίδας τους.

Ι. Η σελευκιδική κυριαρχία στην Ιουδαία

Λίγα χρόνια μετά την άνοδο του Σέλευκου IV στον θρόνο ένας νέος αρχιερέας διαδέχθηκε τον Σίμωνα ΙΙ στο αξίωμα του, ο γιος του Ονίας ΙΙΙ (185 π.Χ.). Εκείνη την εποχή δημιουργήθηκαν στην Ιουδαία δυο παρατάξεις.Η μία συμπαθούσε το νέο καθεστώς των Σελευκιδών που είχε επιβληθεί ύστερα από το 198 π.Χ., ενώ η άλλη παρέμεινε πιστή στο προηγούμενο καθεστώς των Πτολεμαίων. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκε και ένα χάσμα μεταξύ των Ιουδαίων. Άλλοι γοητεύτηκαν από τον ελληνικό τρόπο ζωής και τον υιοθέτησαν, ενώ άλλοι έμειναν πιστοί στα πάτρια. Ωστόσο δεν μπορούμε να συνδυάσουμε κάποια συγκεκριμένη παράταξη με συγκεκριμένο ιδεολογικό ρεύμα (π.χ. νεωτεριστές με σελευκιδικούς και παραδοσιακούς με πτολεμαϊστές).

Οι δυο παρατάξεις ήταν από την μια πλευρά οι απόγονοι ενός ευρηματικού και πολυμήχανου Ιουδαίου του Ιώσηπου γιου του Τωβία, οι Τωβιάδες, ισχυρός οίκος της Πέραν του Ιορδάνη ποταμού περιοχής που ήταν νεωτερίζοντες και από την άλλη πλευρά οι Ασιδαίοι που ήταν πιστοί στα πάτρια. Οι Τωβιάδες ήταν βέβαια από παλιά πιστοί των Πτολεμαίων, προσαρμόστηκαν όμως στην νέα κατάσταση.

Ένας από τους Τωβιάδες όμως ο Υρκανός που ήταν ο νεότερος γιος του Ιωσήπου ήρθε σε ρήξη με τους συγγενείς του γιατί παρέμεινε πιστός στους Πτολεμαίους. Ο Υρκανός αποσύρθηκε στην έρημο που βρίσκονταν πέρα από τον Ιορδάνη. Μεταξύ των λίγων φίλων του που βρίσκονταν στην Ιερουσαλήμ ήταν και ο αρχιερέας Ονίας ΙΙΙ. Αυτός συγκρούστηκε με τον ανώτατο υπάλληλο του Ναού (προστάτη) Σίμωνα που τον υποστήριζε ο στρατηγός της Κοίλης Συρίας Απολλώνιος. Την διευθέτηση της διαφοράς ο βασιλιάς Σέλευκος IV την ανέθεσε στον κορυφαίο του αξιωματούχο Ηλιόδωρο καθώς σε αυτή είχαν υπεισέλθει οικονομικά συμφέροντα τα οποία δεν ήταν καθόλου αμελητέα. Ο Ηλιόδωρος πήγε στην Ιερουσαλήμ αλλά παρά τις προσπάθειες του απέτυχε να βρει λύση. Απέτυχε επίσης και η προσπάθεια του Σέλευκου να ιδιοποιηθεί τους θησαυρούς του Ναού.

Ύστερα από την δολοφονία του Σέλευκου και την άνοδο στον σελευκιδικό θρόνο του Αντίοχου ΙV Επιφανούς (175 π.Χ.) η κρίση εντάθηκε και εξαπλώθηκε στους κόλπους της ίδιας της αρχιερατικής οικογένειας. Ο Ιησούς αδελφός του Ονία ΙΙΙ που είχε πάρει το όνομα Ιάσων τον παραμέρισε προσφέροντας στον Αντίοχο Επιφανή ένα χρηματικό ποσό και έγινε εκείνος αρχιερέας. Επιπλέον εισήγαγε ελληνικούς θεσμούς στην Ιερουσαλήμ (καθεστώς ελληνικής πόλεως, γυμνάσιο) και μετονόμασε την πόλη σε Αντιόχεια (175/4 π.Χ.) . Οι Ασιδαίοι εξεγέρθηκαν. Παρά το πλήθος των οπαδών τους όμως δεν μπόρεσαν τελικά να εμποδίσουν την διάδοση των ελληνικών ιδεών. Ούτε όμως και ο Υρκανός μπόρεσε να επέμβει. Όταν ο Αντίοχος κινήθηκε εναντίον του προτίμησε να αυτοκτονήσει.

Το βασίλειο των Σελευκιδών την εποχή του Αντίοχου ΙV Επιφανούς.
ΚΛΙΚ για μεγέθυνση

Ο Ιάσων το (172/1 π.Χ.) αντικαταστάθηκε στο αρχιερατικό αξίωμα από τον Μενέλαο, αδελφό του Σίμωνα ο οποίος υποσχέθηκε στον Αντίοχο Επιφανή να του καταβάλλει ετήσιο φόρο υποτελείας 300 ταλάντων που όμως δεν μπορούσε να πληρώσει. Επιπλέον οι προκάτοχοι του Ονίας και Ιάσων καραδοκούσαν για να τον ανατρέψουν. Ο Μενέλαος κατάφερε να απαλλαγεί από τον Ονία, όταν δωροδοκώντας μέλη της σελευκιδικής αυλής κατάφερε να τον δολοφονήσει στην Αντιόχεια της Συρίας όπου ο τελευταίος διέμενε (170 π.Χ.). Ο Αντίοχος Επιφανής βρίσκονταν στην Κιλικία εκείνη την εποχή προκειμένου να καταστείλει μια εξέγερση.

Η τυραννική διακυβέρνηση του Μενέλαου και η κατασπατάληση των θησαυρών του Ναού προκάλεσαν νέα εξέγερση των Ασιδαίων και βίαια διαβήματα προς τον Αντίοχο Επιφανή. Ο πανούργος αρχιερέας όμως κατόρθωσε να πάλι διατηρήσει την αρχή του. Το καλοκαίρι του 169 π.Χ. ο Σελευκίδης βασιλιάς μπήκε στην Ιερουσαλήμ . Αφού σκότωσε κάποιους από τους αντιφρονούντες και πήρε χρηματικά ποσά ως λεία επέστρεψε στην Αντιόχεια.

Νόμισμα του Αντίοχου ΙV Επιφανούς . 

Η ανάποδη όψη δείχνει τον θεό 

Απόλλωνα καθισμένο σε ομφαλό. 

Αναγράφεται "ΑΝΤΙΟΧΟΥ ΘΕΟΥ 

ΕΠΙΦΑΝΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ"

ΚΛΙΚ για μεγέθυνση

Λίγο αργότερα ο Ιάσων ο μόνος από τους αντιπάλους του Μενέλαου που είχε απομείνει ζωντανός, εκμεταλλευόμενος τις φήμες για τον θάνατο του Αντίοχου Επιφανούς, ύστερα από την ταπείνωση του από τον Ρωμαίο πρέσβη Γάιο Ποπίλιο Λάινα στην Αλεξάνδρεια, (Στ' Συριακός πόλεμος) επιτέθηκε με μικρή δύναμη στην Ιερουσαλήμ. Ο Μενέλαος όμως και οι οπαδοί του μαζί με την σελευκιδική φρουρά της πόλης τον απώθησαν.

Ο Αντίοχος Επιφανής επιστρέφοντας τον Δεκέμβριο του 168 π.Χ. από την Αίγυπτο έμαθε τα γεγονότα και μπήκε με τον στρατό του στην Ιερουσαλήμ. Ακολούθησαν σφαγές, γενικός διωγμός των Ασιδαίων που απλώθηκε σε όλη την χώρα, σύληση του Ναού από τον οποίο αποσπάστηκε λεία που υπερέβαινε τα 1.800 τάλαντα και εγκαθίδρυση πολυθεϊστικής θρησκείας στο ιερό. Οι ελληνίζοντες Ιουδαίοι μαζί με σελευκιδική φρουρά εγκαταστάθηκαν στο φρούριο της Ιερουσαλήμ που έκτισε ο Αντίοχος και ονομάστηκε Άκρα. Τέλος τον χειμώνα του 167 π.Χ. η ιουδαϊκή θρησκεία τέθηκε εκτός νόμου.

Οι Σαμαρείτες διαχωρίσαν έντεχνα την θέση του ονομάζοντας τον Ναό που είχαν στο Γαριζείν (Γεριζίμ), ναό του Διός.

Μακκαβαίοι.

Εικόνα από το Die Schedelsche 

Weltchronik ή Nuremberg Chronicle1493.

ΙΙ. Η επανάσταση των Μακκαβαίων. Ιούδας ο Μακκαβαίος

Όλα αυτά προκάλεσαν επανάσταση που ξεκίνησε από την ύπαιθρο με επικεφαλής τον Ματταθία τον Ασμοναίο γιο του Ιωάννη και εγγονό του Συμεών του Ασμοναίου από την ιερατική πατριά του Ιωάβου (Ιωαρίβ) από την Ιερουσαλήμ. Ο Ματταθίας ήταν ιερέας σε ένα χωριό που ονομάζονταν Μωδείν. Οι επαναστάτες είχαν αρκετές επιτυχίες. Ένα χρόνο αργότερα το (166/5 π.Χ.) ο Ματαθίας αρρώστησε και πέθανε.

Τον διαδέχθηκαν στο έργο του οι πέντε γιοι του Ιωάννης, Σίμων, Ιούδας, Ελεάζαρος και Ιωνάθαν. Την ηγεσία της επανάστασης ανέλαβε ο Ιούδας ο επονομαζόμενος Μακκαβαίος (που σημάνει Σφυροκόπος και κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται είτε από την αραμαϊκή λέξη μακκαβίπα(=σφύρα) ή από την ιουδαϊκή μακκαμπή (=αυτός που σφυροκοπεί). Οι οπαδοί του ονομάστηκαν Μακκαβαίοι. Ο Ιούδας κατάφερε να νικήσει αρκετές φορές τα σελευκιδικά στρατεύματα (Σαμάρεια, Βαιθωρών, Εμμαούς, Βεθσούρα) και το χειμώνα του (164/3 π.Χ.) λίγο μετά τον θάνατο του Αντίοχου Επιφανή μπήκε στην Ιερουσαλήμ κατέλαβε την άνω πόλη και περιόρισε την σελευκιδική φρουρά στην κάτω πόλη στο οχυρό της Άκρας. Ο Ιούδας αποκατέστησε την παραδοσιακή θρησκεία και έκανε τους απαραίτητους εξαγνισμούς στο ιερό. Ως ανάμνηση των εξαγνισμών αυτών καθιερώθηκε από τότε η γιορτή των Εγκαινίων (Χαννούκα).

Έπειτα συνέχισε τις επιχειρήσεις εναντίον των Ιδουμαίων και των Αμμανιτών που πραγματοποιούσαν επιδρομές εναντίον της Ιουδαίας(163 π.Χ.). Ο επίτροπος του ανήλικου, νέου βασιλιά Αντίοχου V Ευπατόρος Λυσίας πραγματοποίησε άλλη μια εκστρατεία εναντίον των επαναστατών (Βεθζαχαρία) που δεν είχε κανένα πρακτικό αποτέλεσμα. Όταν επέστρεψε στην Αντιόχεια, ο Λυσίας αποκατέστησε με βασιλικό διάταγμα την ιουδαϊκή θρησκεία και τον Μωσαϊκό νόμο. Επίσης διορίστηκε στην θέση του αρχιερέα ο Άλκιμος. Ο προκάτοχος του Μενέλαος εκτελέστηκε και η σελευκιδική φρουρά παρέμεινε στην Άκρα. Ο Ιούδας αποσύρθηκε με τους οπαδούς του στην ύπαιθρο ειρηνικά, σύντομα όμως άρχισε τις επιδρομές (162 π.Χ.). Αξίζει πάντως να αναφερθεί ότι οι γείτονες των Σελευκιδών Πτολεμαίοι ακολουθούσαν θερμή φιλοϊουδαϊκή πολιτική, μάλιστα ο απόγονος του Ονία ΙΙΙ, ο Ονίας IV έκτισε με την έγκριση των πτολεμαϊκών αρχών, ναό παρόμοιο με αυτόν των Ιεροσολύμων στην Λεοντόπολι της Αιγύπτου.

Το 162 π.Χ. ο Αντίοχος Ευπάτωρ δολοφονήθηκε από τον θείο του Δημήτριο ο οποίος ανήλθε στον θρόνο. Οι ελληνίζοντες Ιουδαίοι υπό τον Άλκιμο ζήτησαν την βοήθεια του Δημητρίου εναντίον των Μακκαβαίων. Ο Δημήτριος Ι έστειλε τον συνεργάτη του Βακχίδη διοικητή της Μεσοποταμίας στην Ιουδαία για να επιβάλλει την ειρήνη. Εκείνος κάλεσε τον Ιούδα για να διαπραγματευτεί μαζί του όταν όμως ο τελευταίος κατάλαβε ότι η πρόσκληση θα κατέληγε στη σύλληψη του δεν πήγε στη συνάντηση. Ύστερα από την αποτυχία του αυτή επιχείρησε να επιβάλλει τον Άλκιμο με καταναγκασμό και εκτελέσεις. Κατόπιν αφού άφησε στην Ιουδαία αρκετό στρατό γύρισε στην Συρία.

Επικράτεια του Ιούδα Μακκαβαίου
ΚΛΙΚ για μεγέθυνση

Ο Άλκιμος υποστηριζόμενος από στρατιώτες και αρκετούς οπαδούς του γύριζε στην Ιουδαία και επέβαλλε την αρχή του με την βία. Αντιλαμβανόμενος όμως ότι δεν μπορούσε να αντιπαρατεθεί με τον Ιούδα πήγε στην Αντιόχεια και ζήτησε πάλι την βοήθεια του βασιλιά. Ο βασιλιάς έστειλε τότε τον στρατηγό Νικάνορα εναντίον του Ιούδα. Ο Νικάνωρ θέλησε να διαπραγματευτεί με τον Ιούδα, ο Άλκιμος όμως που φοβόταν για την αρχή του, οδήγησε τις διαπραγματεύσεις σε ναυάγιο. Ο πόλεμος επαναλήφθηκε και κατά την διάρκεια των εχθροπραξιών ο Νικάνωρ φονεύτηκε σε μάχη στο χωριό Αδασά και ο στρατός του διαλύθηκε (άνοιξη του 161 π.Χ.).

Ο Ιούδας προκειμένου να κατοχυρώσει την θέση του έστειλε πρέσβεις στην Ρώμη (τον Ευπόλεμο του Ιωάννη και τον Ιάσωνα του Ελεάζαρ) με προτάσεις φιλίας και συμμαχίας. Οι Ρωμαίοι ανταποκρίθηκαν θετικά. Ο Δημήτριος έστειλε νέα ισχυρά στρατεύματα στην Ιουδαία με επικεφαλής τον Βακχίδη. Ο Ιούδας νικήθηκε σε μάχη (Ελασά) και σκοτώθηκε. Ο Βακχίδης μπήκε στην Ιερουσαλήμ (160 π.Χ.).

ΙΙΙ. Ιωνάθαν

Λίγο μετά τον θάνατο του Ιούδα ένας από τους αδελφούς του ο Ιωάννης έπεσε θύμα των Ναβαταίων. Την ηγεσία της παράταξης των Μακκαβαίων ανέλαβε ένας από τους εναπομείναντες αδελφούς του Ιούδα, ο Ιωνάθαν. Οι Μακκαβαίοι αποσύρθηκαν στην έρημο και ο Βακχίδης άρχισε να εγκαθιστά φρούρια στην Ιουδαία με την ενεργό συνεργασία των ελληνιζόντων Ιουδαίων. Ο αρχιερέας Άλκιμος αρρώστησε και πέθανε(159 π.Χ.) και ο Βακχίδης επέστρεψε στην Αντιόχεια. Οι εχθροπραξίες σταμάτησαν για δυο χρόνια για να επαναληφθούν και πάλι έπειτα από το 157 π.Χ. όταν ο Βακχίδης βρέθηκε ξανά στην περιοχή. Ο σελευκίδης στρατηγός ήρθε σε σύγκρουση με τον Ιωνάθαν (Βαιθβασί) χωρίς να πετύχει κάποιο σημαντικό αποτέλεσμα. Τελικά επειδή από την βασιλική αρχή δεν είχε οριστεί αντικαταστατής του νεκρού Άλκιμου, ο Βακχίδης ήρθε σε συμφωνία με τον Ιωνάθαν στον οποίο ανατέθηκε η ηγεσία του ιουδαϊκού έθνους υπό τον έλεγχο της σελευκιδικής διοικήσεως (152 π.Χ.).

Την ιδία εποχή μαίνονταν ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ του Δημητρίου Ι και του, προβαλλομένου, ως νόθου γιου του Αντίοχου IV, Αλεξάνδρου I Βάλα, για τον σελευκιδικό θρόνο. Ο Ιωνάθαν προτίμησε να ταχθεί στο πλευρό του Βάλα ο οποίος τον ανακήρυξε αρχιερέα. Τελικά ο Δημήτριος I σκοτώθηκε σε μάχη με τις δυνάμεις του Αλέξανδρου Βάλα (χειμώνας (151/0 π.Χ.) ). Ο νέος βασιλιάς έλαβε ως σύζυγο την κόρη του Πτολεμαίου VI, Κλεοπάτρα Θεά. Οι γάμοι έγιναν στην Πτολεμαΐδα με την συμμετοχή και του Ιωνάθαν (150/49 π.Χ.). Κατόπιν ο Ιωνάθαν απέσπασε τους τίτλους του στρατηγού και του μεριδάρχη.

Ο γιος του δολοφονημένου Δημητρίου I, Δημήτριος με την βοήθεια του στρατηγού Λασθένη και Κρητών μισθοφόρων, καθώς και με την υποστήριξη του στρατηγού της Κοίλης Συρίας Απολλώνιου βρέθηκε στην Κιλικία αποφασισμένος να ανακτήσει τον πατρικό θρόνο (άνοιξη του 147 π.Χ.). Ο Απολλώνιος όμως ηττήθηκε από τον Ιωνάθαν (Άζωτος) ο οποίος επωφελήθηκε από την κατάσταση για να προσαρτήσει τις παραλιακές πόλεις Ιόππη, Άζωτο και Ασκάλωνα. Η εμφύλια διαμάχη για τον σελευκιδικό θρόνο,στην οποία αναμείχθηκε και ο Πτολεμαίος VI, προσφέροντας την συμμαχία του και την κόρη του Κλεοπάτρα Θεά στον Δημήτριο έληξε τελικά το 145 π.Χ. με την δολοφονία του νικημένου Βάλα. Η απειρία όμως του νεότατου βασιλιά Δημητρίου II, ο οποίος βρίσκονταν υπό την καταθλιπτική επιρροή του Λασθένους, η σκληρή και αιμοσταγής διακυβέρνηση των υπηκόων του και τέλος η αψυχολόγητη απόφαση του να περικόψει τους μισθούς των στρατιωτών του προκάλεσε επανάσταση στην Αντιόχεια.

Κατακτήσεις του Ιωνάθαν
ΚΛΙΚ για μεγέθυνση

Ο Δημήτριος II στράφηκε στον μόνο υπολογίσιμο σύμμαχο που διέθετε τον Ιωνάθαν. Με την αναρρίχηση του στον θρόνο είχε έρθει σε συμφωνία μαζί του και είχε επικυρώσει όλα τα προνόμια που είχε λάβει ο Ιουδαίος αρχιερέας από τους προκατόχους του με την υποχρέωση μόνο του τελευταίου να ανέχεται την φρουρά της Άκρας και να πληρώνει φόρο 300 τάλαντα, το χρόνο. Τώρα ο Δημήτριος ΙΙ του υποσχέθηκε ότι θα αποσύρει την φρουρά από την Άκρα. Ο Ιωνάθαν του έστειλε 3.000 Ιουδαίους μισθοφόρους. Οι Κρήτες μισθοφόροι του Λασθένη και οι Ιουδαίοι αντίστοιχοι τους μπήκαν μέσα στην πόλη και κατέστειλαν την εξέγερση των κατοίκων με χαρακτηριστική αγριότητα. Περίπου 100.000 Αντιοχείς θανατώθηκαν και ένα μεγάλο μέρος της πόλης πυρπολήθηκε.

Ο αντίκτυπος που προκάλεσαν τα γεγονότα αυτά έφερε στην επιφάνεια τον Διόδοτο από την Απάμεια, ένα στρατιωτικό ο οποίος πήρε υπό την προστασία του τον ανήλικο γιο του Βάλα. Κατόπιν με τον στρατό του κινήθηκε προς την Αντιόχεια έδιωξε τον Δημήτριο ΙΙ και εγκατέστησε ως βασιλέα το νήπιο του Βάλα με το όνομα Αντίοχος VI. Το βασίλειο των Σελευκιδών διχάστηκε και ένας νέος εμφύλιος πόλεμος άρχισε (καλοκαίρι του 144 π.Χ.). Ο Ιωνάθαν έσπευσε να επωφεληθεί. Ο Δημήτριος ΙΙ είχε αθετήσει την υπόσχεση του για την φρουρά της Άκρας έτσι στράφηκε προς τον Αντίοχο VI ο οποίος δια του Διοδότου, επικύρωσε τα προνόμια του. Έτσι ο Ιωνάθαν και ο αδελφός του Σίμων (που έγινε στρατηγός από την αυλή της Αντιόχειας της περιοχής από την Τύρο ως τα αιγυπτιακά σύνορα) ανέλαβαν την προστασία της χώρας από τον Δημήτριο II.

Η Γάζα που είχε αποστατήσει από τον Δημήτριο II αλλά είχε αρνηθεί να αναγνωρίσει τον Αντίοχο VI αναγκάστηκε να δεχθεί ιουδαϊκά στρατεύματα. Ο Δημήτριος II προσπάθησε να εισβάλλει στην Ιουδαία αρκετές φορές αποκρούστηκε όμως από τον Ιωνάθαν. Κατόπιν ο Ιουδαίος αρχιερέας στράφηκε επιτυχώς εναντίον των Ναβαταίων Αράβων αποσπώντας πλούσια λεία. Ταυτόχρονα ο Ιωνάθαν και ο Σίμων έχτισαν φρούρια στην Ιουδαία. Λίγο αργότερα ο Ιωνάθαν ανανέωσε την συνθήκη ειρήνης με την Ρώμη και απομόνωσε την φρουρά της Άκρας.

Ο Διόδοτος άρχισε πλέον να ανησυχεί για την αύξηση της δύναμης του Ιωνάθαν. Έτσι με ένα διπλωματικό τέχνασμα κατάφερε να τον συλλάβει. Ο Σίμων ανέλαβε την οργάνωση της άμυνας της χώρας. Ο πληθυσμός της Ιόππης ο οποίος δεν ενέπνεε εμπιστοσύνη εκτοπίστηκε και αντικαταστάθηκε από Ιουδαίους εποίκους. Ο Διόδωτος έκανε κάποιες παραπλανητικές διαπραγματεύσεις με τον Σίμωνα και υποσχέθηκε, χωρίς να τηρήσει την υπόσχεση του ότι θα απελευθερώσει τον Ιωνάθαν. Τελικά όμως εισέβαλλε στην Ιουδαία επιχειρώντας να βοηθήσει την φρουρά της Άκρας ανέκοψε όμως την πορεία του καθώς συνάντησε την αποφασιστική αντίσταση των ιουδαϊκών οχυρών και ταυτόχρονα εμποδίστηκε από μια ισχυρή χιονοθύελλα που έπληξε την περιοχή. Κατόπιν αφού εκτέλεσε τον Ιωνάθαν αποχώρησε από την Ιουδαία αφήνοντας στον Σίμωνα τον έλεγχο της περιοχής(143/2 π.Χ.).

ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org

Αναρτήθηκε από Helen Drampalas στις 12:02 μ.μ.

ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ - ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ - ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄

ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ 3 - ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

Άγιοι Μακκαβαίοι: επτά παιδιά που μαρτύρησαν μαζί με τη μητέρα τους και το διδάσκαλό τους (1 Αυγούστου)

Γέρων Παΐσιος: “Εύχομαι ο Θεός να αναστήσει Μακκαβαίους”

Ο Γέρων Παϊσιος , αναφερόμενος σε Εθνικά θέματα της πατρίδος πολιτικά και όχι μόνο , ευχόταν να αναδείξει ο Θεός  “Μακκαβαίους”, δηλαδή τους σύγχρονους υπερασπιστές της πατρίδος οι οποίοι ανιδιοτελώς θα έδιναν τα πάντα για αυτό τον τόπο και το λαό του,συντονισμένοι σε ένα ύψιστο σκοπό:την ενότητα. Αυτή που δίδαξαν με υπέροχο τρόπο και οι Μακκαβαίοι. Αυτό που λείπει στις ημέρες μας από ατομικό, συλλογικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο…Όχι την τάξη της παγκοσμιοποίησης αλλά την “αταξία” του Θεού .

Ας δούμε το βίο τους και τα μηνύματα που δίνουν. (σχόλιο: οι άγιοι Μακκαβαίοι μπορούν να θεωρηθούν και “μάρτυρες της νηστείας”, γιατί προτίμησαν το μαρτύριο από το να παραβούν την εντολή του Θεού και να φάνε το απαγορευμένο κρέας.Ας είναι βοηθοί μας στον αγώνα της νηστείας που σήμερα αρχίζει.)
Οἱ Ἅγιοι Ἑπτὰ Μακαβαίοι :ο βίος
Στον δεύτερο π.Χ. αιώνα οι ευσεβείς Ιουδαίοι αντιμετώπι­σαν πρωτοφανή πίεση από τους κατακτητές τους Σελευκίδες, διαδόχους του Μ. Αλεξάνδρου, να αρνηθούν την θρησκεία τους και να προσχωρήσουν στην ειδωλολατρεία. Οι διωγμοί ήταν σκληροί και μάλιστα για τριάμιση χρόνια επί Αντιόχου Δ’ του Επιφανούς, οπότε εκδηλώθηκε το αποκορύφωμα της αντίθεης μανίας. Δη­μιουργήθηκαν λαμπροί μάρτυρες, ολοζώντανες αποδείξεις της δυνάμεως του αληθινού Θεού.Τα μαρτύρια αυτά που χρονικά το­ποθετούνται στις έσχατες ημέρες της Π. Διαθήκης, προεικονίζουν αντίστοιχους άθλους που θα λάβουν χώρα στις έσχατες ημέρες της Κ. Διαθήκης, στα τριάμιση χρόνια που θα εκδηλωθή το αντίθεο μένος του Αντίχριστου.
Μακκαβαίοι ή Ασμοναίοι λέγονταν οι απόγονοι του ιερέα Ματταθία, πατέρα πέντε γυιών που πολέμησαν γενναία τους Σε­λευκίδες. Η ονομασία «Μακκαβαίοι» προήλθε από τον τρίτο γυιό του Ματταθία, τον Ιούδα που επικλήθηκε Μακκαβαίος, διότι σφυροκόπησε τους εχθρούς («μακκάμπα=σφυρί).
Εδώ παρουσιάζομε το μαρτύριο επτά αδελφών με την μητέρα τους και τον πνευματικό τους πατέραΕλεάζαρο. Εκ παραδόσεως ξέρουμε ότι το όνομα της μητέρας ήταν Σολομονήπου σημαίνει ειρηνική, και των παιδιών της, Αβείμ, Αντώνιος, Γουρίας, Ελεάζαρος, Ευσέβωνας, Αχείμ καιΜάρκελλος. Εμαρτύρησαν στα πρώτα χρόνια της βασιλείας Αντιόχου Δ’ του Επιφανούς, πριν ξεσπάση η μακκαβαϊκή επανάστασις με τον Ιούδα. Η Εκκλησία από ενωρίς ετίμησε την μνήμη τους.Η εορτή τους άγεται στην 1^ηΑυγούστου. πηγή
«Αὐτοκράτωρ ἐστὶ τῶν παθῶν ὁ εὐσεβὴς λογισμός». Ὁ εὐσεβὴς λογισμὸς εἶναι κυρίαρχος καὶ ἐξουσιαστὴς ἐπὶ τῶν παθῶν.
Αὐτὸ μὲ περίσσια ἀνδρεία ἀπέδειξαν οἱ ἑπτὰ ἀδελφοὶ Μακκαβαίοι μὲ τὴ στάση τους ἀπέναντι στὸν βασιλιὰ τῆς Συρίας Ἀντίοχο, ὅταν αὐτὸς τοὺς ἔταξε δόξες, τιμὲς καὶ ἐπίγειες ἀπολαύσεις, ἂν αὐτοὶ καταπατοῦσαν τὸν Μωσαϊκὸ νόμο καὶ ἔτρωγαν ἀπὸ τὰ ἀπαγορευμένα φαγητὰ ποὺ τοὺς πρόσφερε.
Προηγήθηκε ὁ ἐνενηκονταετὴς διδάσκαλός τους, Ἐλεάζαρος, ποὺ ἐφάρμοσε στὸ ἔπακρο τὸ νόμο ποὺ τοὺς δίδασκε, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ Ἀντίοχος νὰ τὸν ρίξει στὴ φωτιά. Ἐμπνεόμενα ἀπὸ τὴ θυσία τοῦ γέροντα διδασκάλου τους, τὰ ἑπτὰ ἀδέλφια κράτησαν τὴν ἴδια γενναία στάση ἀπέναντι στὸ βασιλιά, ὅταν τοὺς κάλεσε μπροστά του.
Στὴν ἀρχὴ ὁ Ἀντίοχος προσπάθησε νὰ τοὺς κολακεύσει μὲ διάφορα ἐγκώμια γιὰ τὴ νιότη τους. Τοὺς εἶπε ὅτι ἂν ἔτρωγαν ἀπὸ τὰ εἰδωλόθυτα ποὺ τοὺς πρόσφερε, θὰ ἀπολάμβαναν μεγάλες τιμές, καὶ φυσικὰ θὰ τοὺς ἔσῳζε ἀπὸ τὸ θάνατο. Τότε οἱ ἑπτὰ ἀδελφοὶ ἀπάντησαν στὸν Ἀντίοχο: «χαλεπώτερον γὰρ αὐτοῦ τοῦ θανάτου νομίζομεν εἶναι σου τὸν ἐπὶ τῇ παρανόμῳ σωτηρία ἡμῶν ἔλεον». Δηλαδή, εἶναι περισσότερο ἐπιβλαβὴς καὶ ἀπ’ αὐτὸν τὸ θάνατο, νομίζουμε, ἡ συμπάθειά σου γιὰ τὴν παράνομη σωτηρία μας. Ἐξοργισμένος τότε ὁ Ἀντίοχος, μὲ τροχούς, φωτιὰ καὶ ἀκόντια, ἕναν – ἕναν τοὺς σκότωσε ὅλους.
Ὅταν εἶδε αὐτὸ ἡ μητέρα τους Σολομονή, ρίχτηκε μόνη της στὴ φωτιὰ καὶ ἔτσι ὅλοι μαζὶ πῆραν τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Πηγή 

Στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως φυλάσσεται ά­φθαρτο το λείψανο της αγίας Σολομονής.

Αγία Γραφή - Σοφία Σειράχ

ΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΣΟΦΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 1ον

Στίχ. 1. Πάσα σοφία παρά Κυρίου και μετ' αυτού εστίν εις τον αιώνα.

Ερμηνεία. Κάθε είδος σοφίας προέρχεται από τον Κύριον και μαζί Του είναι πάντοτε.

11-13. Φόβος Κυρίου δόξα και καύχημα και ευφροσύνη και στέφανος αγαλλιάματος. Φόβος Κυρίου τέρψει καρδίαν και δώσει ευφροσύνην και χαράν και μακροημέρευσιν. Τω φοβουμένω τον Κύριον εύ έσται επ' εσχάτων, και εν ημέρα τελευτής αυτού ευρήσει χάριν.

Ερμηνεία. Ο φόβος του Κυρίου δίδει δόξαν, φήμην, χαράν υψίστην αγαλλίασιν. Ο φόβος του Κυρίου τέρπει την καρδίαν, δίδει ευθυμίαν, χαράν και μακροζωΐαν. Εκείνος ο οποίος φοβείται τον Κύριον, θα έχη καλά τέλη ζωής και κατά την ημέραν του θανάτου του θα εύρη χάριν πλησίον του Θεού και των ανθρώπων.

20. Ρίζα σοφίας φοβείσθαι τον Κύριον, και οι κλάδοι αυτής μακροημέρευσις.

Ερμηνεία. Ναι! Η αρχή, η ρίζα της σοφίας είναι να φοβήται κανείς τον Κύριον. Οι κλάδοι του δένδρου της είναι μακροζωΐα.

26. Επιθύμησας σοφίαν διατήρησον εντολάς, και Κύριος χορηγήσει σοι αυτήν.

27. Σοφία γαρ και παιδεία φόβος Κυρίου, και η ευδοκία αυτού πίστις και πραότης.

Ερμηνεία. Εάν επιθυμής να αποκτήσης την σοφίαν φύλασσε τας εντολάς του Θεού και ο Κύριος θα σου την δώση. Διότι η σοφία και η από αυτήν μόρφωσις πηγάζουν από τον φόβο του Κυρίου. Ιδικά Του δε χαρίσματα είναι η πίστις και η πραότης.

ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ -ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 2ον

1.Τέκνον, ει προσέρχη δουλεύειν Κυρίω Θεώ, ετοίμασον την ψυχήν σου εις πειρασμόν.

Ερμηνεία. Τέκνον μου, εάν προσέλθης να υπηρετήσης Κύριον τον Θεόν, ετοίμασε τον εαυτόν σου εις υπομονήν πειρασμών.

5. Ότι εν πυρί δοκιμάζεται χρυσός και άνθρωποι δεκτοί εν καμίνω ταπεινώσεως.

Ερμηνεία. Διότι με την φωτιάν δοκιμάζεται ο χρυσός, οι δε άνθρωποι γίνονται δεκτοί ενώπιον του Κυρίου, όταν περάσουν το καμίνι της ταπεινώσεώς των δια των πειρασμών.

10. Εμβλέψατε εις αρχαίας γενεάς και ίδετε, τις ενεπίστευσε Κυρίω και κατησχύνθη; η τις ενέμεινε τω φόβω αυτού και εγκατελείφθη; η τις επεκαλέσατο αυτόν, και υπερείδεν αυτόν;

Ερμηνεία. Παρατηρήσατε τας παλαιάς γενεάς των ανθρώπων και προσέξατε. Ποίος επίστευσεν εις τον Κύριον και κατησχύνθη; Ή ποίος παρέμεινεν εις τον φόβον Του και εγκατελείφθη από Αυτόν; Ή ποίος παρεκάλεσε τον Θεόν και ο Κύριος δεν έδειξεν ενδιαφέρον υπέρ αυτού;

ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ -ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 3ον

2. Ο γαρ Κύριος εδόξασε πατέρα επί τέκνοις και κρίσιν μητρός εστερέωσεν εφ' υιοίς.

Ερμηνεία. Διότι ο Κύριος έθεσεν ως καθήκον την τιμήν του πατρός από τα τέκνα του και ώρισε την αυθεντίαν της μητρός επί των τέκνων της.

3-4. Ο τιμών πατέρα εξιλάσεται αμαρτίας και ως ο αποθησαυρίζων,ο δοξάζων μητέρα αυτού.

Ερμηνεία. Ο τιμών τον πατέρα του εξιλεώνει τας αμαρτίας του, και ο τιμών και υπακούων εις την μητέρα του ομοιάζει με άνθρωπον, ο οποίος συγκεντρώνει θησαυρόν.

8-9. Εν έργω και λόγω τίμα τον πατέρα σου, ίνα επέλθη σοι ευλογία παρ' αυτού, ευλογία γαρ πατρός στηρίζει οίκους τέκνων, κατάρα δε μητρός εκριζοί θεμέλια.

Ερμηνεία. Με έργον και λόγον τίμα τον πατέρα σου, δια να έλθη εις σε η ευλογία του. Διότι η ευλογία του πατρός στηρίζει τους οίκους των τέκνων του, η δε κατάρα της μητρός καταστρέφει τα σπίτια των τέκνων από τα θεμέλια.

16. Ως βλάσφημος, ο εγκαταλιπών πατέρα , και κεκατηραμένος υπό Κυρίου ο παροργίζων μητέρα αυτού.

Ερμηνεία. Ο εγκαταλιπών τον πατέρα του αβοήθητον εις την ανάγκην του είναι όμοιος με τον άνθρωπον, ο οποίος βλασφημεί τον Θεόν. Κατηραμένος δε είναι από τον Κύριον ο εξοργίζων την μητέρα του.

18. Όσω μέγας εί, τοσούτω ταπεινού σεαυτόν, και έναντι Κυρίου ευρήσεις χάριν.

Ερμηνεία. Όσον μέγας είσαι, τόσον περισσότερον ταπείνωσε τον εαυτόν σου και ενώπιον του Κυρίου θα εύρης χάριν.

21.22. Χαλεπώτερά σου μη ζήτει και ισχυρότερά σου μη εξέταζε, ά προσετάγη σοι, ταύτα διανοού, ου γαρ εστί σοι χρεία των κρυπτών.

Ερμηνεία. Δυσκολώτερα πράγματα των δυνάμεών σου μη εξέταζε. Εκείνα τα οποία επετράπη εις σε, αυτά έχε εις την σκέψιν σου, διότι δεν υπάρχει ανάγκη να ερευνάς τα κεκρυμένα από τον Θεόν.

30. Πυρ φλογιζόμενον αποσβέσει ύδωρ, και ελεημοσύνη εξιλάσεται αμαρτίας.

Ερμηνεία. Την φλόγαν που καίει θα σβύση το νερό και η ελεημοσύνη θα εξιλεώση αμαρτίας.

Αγία Γραφή, Σοφία Σειράχ

Εκ του περιοδικού Ορθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία

Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη" 

Οι επτά Μακκαβαίοι

ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ - ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΥΣΙΑΝ ΤΩΝ ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ 

(1) Συνέβη δε το κατωτέρω γεγονός : Συνελήφθησαν επτά αδελφοί μετά της μητρός των και ηναγκάζοντο υπό του βασιλέως να φάγουν χοίρειον κρέας απηγορευμένον υπό του Θείου Νόμου, βασανιζόμενοι διά μαστιγώσεων με μαστίγια τα οποία είχον κατασκευασθή από νεύρα.

(2) Ο πρώτος δε εκ των αδελφών αυτών εξ ονόματος των άλλων είπε προς τον βασιλέα: «Τι θέλεις να ερωτάς και τι θέλεις να μάθεις από εμάς; είμεθα έτοιμοι να αποθάνωμεν παρά να παραβώμεν τους νόμους των πατέρων ημών».

(3) Ο βασιλεύς θυμωθείς λίαν διέταξε να θέσουν εις την πυράν τηγάνια και λέβητας.

(4) Όταν αυτά αμέσως επυρώθησαν, διέταξεν ο βασιλεύς αμέσως να κόψουν την γλώσσαν εκείνου, ο οποίος είχε την πρωτοβουλίαν να ομιλήση ούτω, έπειτα διέταξε και αφηρέθη το δέρμα της κεφαλής του, απεκόπησαν τα άκρα του σώματός του υπό τα βλέμματα των άλλων αδελφών του και της μητρός του.

(5) Όταν αυτός κατήντησε ανίκανος καθόλου να κινηθή, διότι πλήρως ηκρωτηριάσθη, ο βασιλεύς διέταξεν, ενώ ακόμη ανέπνεε να βάλουν αυτόν εις την πυράν, δια να τηγανίσουν αυτόν. Ενώ δε ο ατμός του τηγανιού ανεδίδετο επί μακρόν, οι αδελφοί του μετά της μητρός του παρεκίνουν αλλήλους να αποθάνουν γενναίως λέγοντες τα κατωτέρω:

(6) «Κύριος ο Θεός βλέπει και είναι τη αληθεία πράγματι συμπαθής προς ημάς, όπως μας το είπεν ο Μωυσής εις την ωδήν, εν τη οποία διεμαρτύρετο ενώπιον όλου του Ισραηλιτικού λαού λέγων : Ο Κύριος ευσπλαγχνίζεται τους δούλους του».

(7) Όταν κατ΄αυτόν τον τρόπον υπέστη τον μαρτυρικόν θάνατον ο πρώτος αδελφός, ωδήγουν οι αξιωματικοί του βασιλέως τον δεύτερον αδελφόν εις το μαρτύριον. Αφού απέσπασαν το δέρμα της κεφαλής μετά των τριχών, ηρώτων αυτόν εάν θέλει να φάγει χοίρειον κρέας, πριν βασανισθεί εις έκαστον εκ των άλλων μελών του σώματός του.

(8) Αυτός εις την γλώσσαν των πατέρων του απήντησεν: «Όχι!» Δια τούτο και αυτός υπέστη με την σειράν του τα αυτά βασανιστήρια ως και ο πρώτος.

(9) Όταν ευρίσκετο εις την στιγμήν να εκπνεύση είπε προς τον βασιλέα: «Συ μεν αλιτήριε, αφαιρείς εξ ημών την παρούσαν ζωήν, ο Βασιλεύς όμως του κόσμου θα μας αναστήσει εις μίαν αιώνιον ζωήν, εφ’ όσον ημείς απεθάνομεν πιστοί εις τους νόμους Του».

(10) Έπειτα απ’ αυτόν εβασανίσθη ο τρίτος αδελφός. Εις την αίτησιν του δημίου εξήγαγεν αμέσως την γλώσσαν του και τας χείρας του έτεινε μετά θάρρους

(11) και ατρομήτως είπεν: «Εκ του εν ουρανοίς Θεού έχω τα μέλη ταύτα, αλλά και χάριν των νόμων του Θεού περιφρονώ ταύτα, διότι εκ του Θεού ελπίζω να επανεύρω αυτά μίαν ημέραν».

(12) Αυτός ο ίδιος ο βασιλεύς και εκείνοι, οι οποίοι ηκολούθουν αυτόν, εξεπλάγησανμε το θάρρος του νεαρού τούτου ανθρώπου, ο οποίος ουδόλως ελάμβανεν υπ’ όψιν τους πόνους εκ των βασανιστηρίων.

(13) Αποθανόντος και αυτού ωδήγησαν τον τέταρτον υιόν εις τα βασαβιστήρια (14) προκειμένου και αυτός να εκπνεύσει είπε προς τον βασιλέα: «προτιμότερον είναι να αποθνήσκει τις δια των χειρών των ανθρώπων, με την ελπίδαν την οποίαν έχει προς τον Θεόν, ότι θα αναστηθεί υπ’ Αυτού! Δια σε όμως η ανάστασίς σου δεν θα είναι προς ζωήν».

(15) Κατόπιν οδηγήθη ο πέμπτος υιός , τον οποίον εβασάνιζον.

(16) Αυτός προσηλώσας το βλέμμα του προς τον βασιλέα είπεν: « Έχεις την δύναμιν μεταξύ των ανθρώπων, αν και θνητός και δύνασαι να πράξης παν ό,τι θέλεις. Δεν πρέπει όμως να πιστεύσης, ότι το γένος ημών έχει εγκαταλειφθή υπό του Θεού.

(17) Περίμενε συ και θα ίδεις την μεγάλην δύναμιν του Θεού πόσο σε και την φυλήν σου θα βασανίσει».

(18) Έπειτα δε απ’ αυτόν ωδήγουν προς το μαρτύριον τον έκτον αδελφόν. Προκειμένου και αυτός να αποθάνη είπε προς τον βασιλέα: «Μη πλανάσαι ματαίως. Διότι ημείς οι ίδιοι έχωμεν επισύρει τας συμφοράς ταύτας εις εαυτούς αμαρτήσαντες ενώπιον του Θεού μας. Δι’ αυτό επήλθον εις ημάς τα εκπληκτικά ταύτα κακά.

(19) Αλλά συ δεν πρέπει να φαντασθής, ότι θα είσαι ατιμώρητος, αφού ετόλμησας να γίνεις Θεομάχος».

(20) Η μήτηρ δε η οποία ήτο πολύ αξιοθαύμαστος και αξία αγαθής μνήμης, βλέπουσα να αποθνήσκουν οι επτά υιοί της εν διαστήματι μιας ημέρας, υπέμεινε γενναίως τα μαρτύρια των υιών της, διότι είχε τας ελπίδας της προς τον Κύριον.

(21) Αυτή παρεκίνει ένα έκαστον εκ των υιών της εις την μητρικήν των γλώσσαν και πλήρης ευγενεστάτων συναισθημάτων ενεθάρρυνεν αυτούς μεταβάλλουσα την γυναικείαν τρυφερότητα εις ανδρικόν θάρρος. Και έλεγεν προς αυτούς:

(22) «Δεν γνωρίζω πως εγεννήθητε εις την κοιλίαν μου, ούτε εγώ σας έδωκα πνεύμα και ζωήν. Δεν είμαι εγώ εκείνη, η οποία συνεκέντρωσα και εταξηνόμησα τα στοιχεία, τα οποία απετέλεσαν το σώμα σας.

(23) Δι’ αυτό λοιπόν ο Δημιουργός του κόσμου, Εκείνος, ο οποίος έπλασεν τον άνθρωπον ευθύς εξ’ αρχής, εκείνος ο οποίος έδωσεν αρχήν εις όλα τα πράγματα, Αυτός και πάλιν εν τη ευσπλαγχνία Του θα αποδώση το πνεύμα και την ζωήν προς υμάς, διότι τώρα σεις περιφρονείτε τον εαυτόν σας χάριν των νόμων Αυτού».

(24) Ο Αντίοχος επειδή ενόμιζεν, ότι περιεφρονείτο και υπωπτεύετο, ότι υβρίζετο δια των λόγων της μητρός αυτής, όταν ακόμη ο νεώτερος υιός της ευρίσκετο εν ζωή, όχι μόνον απηύθηνεν ο βασιλεύς εις αυτόν παροτρύνσεις δια λόγων απλών, αλλ’ υπέσχετο εις αυτών δια όρκων, να κάμη αυτόν πλούσιον και ευτηχή, να κάμη αυτόν φίλον του και να εμπιστευθή εις αυτόν υψηλάς θέσεις, εάν εγκαταλέιψη τους νόμους των πατέρων του.

(25) Επείδη όμως ο νεαρός αυτός αδελφός ουδεμίαν προσοχήν έδιδεν εις τας προσφοράς αυτάς του βασιλέως, ο βασιλεύς προκαλέσας την μητέραν παρεκίνει αυτήν, ίνα συμβουλεύσει τον υιόν της δια την σωτηρίαν του.

(26) Όταν ο βασιλέυς επί πολύν χρόνον παρεκίνει αυτήν, η μήτηρ εδέχθη να πείσει τον υιόν.

(27) Κύψασα Δε αυτή προς τον υιόν και χλευάσασα τον ωμόν βασιλέα, κατ’ αυτόν τον τρόπον ωμίλησε με την γλώσσαν των πατέρων της και είπε προς τον υιόν της: «παιδί μου λυπήσου εμέ, η οποία σε έφερον εννέα μήνες εν τη κοιλία μου, εμέ η οποία εθήλασά σε και έφερον μέχρι της ηλικίας αυτής που είσαι.

(28) Σε εξορκίζω, παιδί μου, να ίδης τον ουρανόν και την γην και όλα τα εν αυτή. Θέλω να γνωρίζεις, ότι ο Θεός εδημιούργησε αυτά εκ του μηδενός και το γένος των ανθρώπων δια του Θεού ήλθεν εις την ύπαρξιν.

(29) Μη φοβηθείς τον δήμιον αυτόν, αλλά έσο αντάξιος των αδελφών σου, δέξαι τον θάνατον, ίνα σε επανεύρω μετά των αδελφών σου εις τον καιρόν του ελέους του Θεού, της αναστάσεως των νεκρών.

(30) Ενώ η μήτηρ ωμίλει ακόμη, ο νεώτερος αυτός αδελφός είπε προς τους δημίους: «Τι περιμένετε; Δεν υπακούω εις την εντολήν του βασιλέως, υπακούω εις τας εντολάς του νόμου, ο οποίος εδώθη διά του Μωϋσέως εις τους πατέρας υμών.

(31) Συ δε βασιλεύ, γενόμενος αίτιος όλων των συμφορών αυτών εναντίον των Εβραίων δεν θα αποφύγεις την τιμωρόν χείραν του Θεού.

(32) Ημείς υποφέρομεν δια τας αμαρτίας μας.

(33) Εάν ο Κύριος ημών, ο οποίος είναι ο πραγματικός ζων Θεός, ίνα τιμωρήσει και διορθώση ημάς έδειξε προς στιγμήν τον θυμόν του, πάλιν θα συμφιλιωθεί μεθ’ ημών των δούλων αυτού.

(34) Συ δε, ασεβέστατε και πάντων ανθρώπων μιαρώτατε, μη υπερηφανεύεσαι ματαίως καυχώμενος και στηριζόμενος εις ελπίδας ψευδείς και υψώνων την φονικήν και άδικον χείραν σου εναντίον των δούλων του Θεού (35) διότι δεν εξέφυγες ακόμη την καταδίκην του Παντοκράτορος και επόπτου Θεού ημών, του εποπτεύοντος επί όλου του κόσμου.

(36) Οι αδελφοί ημών πρόσκαιρον υποστάντες θλίψιν, ευρίσκονται υπό την προστασίαν του Θεού δια υποσχέσεως υποσχομένης μίαν αιώνιον ζωήν. Συ όμως δια της καταδίκης του Θεού θα υποστής την τιμωρίαν της υπερηφανείας σου.

(37) Ως προς εμέ, όπως και οι άλλοι αδελφοί μου θα παραδώσω το σώμα μου και την ζωήν μου χάριν των νόμων των πατέρων μου παρακαλών τον Θεόν να φανή αμέσως ίλεως προς τον λαόν Του και να οδηγήσει και σε δια βασάνων και θλίψεων εις το να ομολογήσεις, ότι είναι ο μόνος Θεός.

(38) Εύχομαι δε όπως εις εμέ και εις τους αδελφούς μου στματήση ο Θεός την οργήν Του , η οποία δικαίως εστράφη ενάντίον ολοκλήρου του γένους ημών.

(39) Ο βασιλεύς περιελθών εις μεγάλην οργήν διέταξεν, όπως ο νεώτερος αυτός αδελφός βασανισθεί περισσότερο απ’ τους άλλους αδελφούς, διότι βαρέως έφερεν την περιφρόνησιν αυτού.

(40) Ούτως απέθανε και ο νεαρός αυτός αδελφός καθαρός πάσης ειδωλολατρίας και πλήρως αφωσιομένος εις τον Θεόν.

(41) Τέλος απέθανε μαρτυρικώς τελευταία και η μήτηρ έπειτα από τους υιούς.

(42) Αρκετά λοιπόν είναι τα ανωτέρω, τα οποία ανέφερον δια την υπόθεσιν, τον διασκορπισμόν των σπλάγχνων των μαρτύρων και δια τας υπερβολικάς σκληρότητας του Αντιόχου επί των Ιουδαίων.

Εκδόσεις "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ" Θεσσαλονίκης

Ο προφήτης Ιεζεκιήλ και η προφητεία-όραμα που προτυπώνει την Ανάσταση των νεκρών

Ο Προφήτης Ιεζεκιήλ (εβραϊκά: יְחֶזְקֵאל‬ Y’ḥezqēl [jəħɛzˈqēl]) ήταν ένας από τους τέσσερις μεγάλους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης και τιμάται από την Εκκλησία μας στις 23 Ιουλίου. Γεννήθηκε στην Ιουδαία το 620 π.Χ. Ήταν γιος ιερέα και έζησε τον καιρό του βασιλιά Ναβουχοδονόσορα. Πριν πέσει σε αιχμαλωσία το Ισραήλ ήταν ιερέας στο Ναό του Σολομώντα.

Οδηγήθηκε αιχμάλωτος στη Βαβυλώνα μετά την πρώτη κατάληψη της Ιερουσαλήμ το 597 π.Χ. Εκεί κλήθηκε στο προφητικό αξίωμα το 593 π.Χ. και έδρασε μεταξύ των εξόριστων συμπατριωτών του. Το όνομά του σημαίνει “ο Θεός είναι δυνατός” ή “Εκείνος που ο Θεός δυναμώνει”.

Το έργο ανήκει στα Προφητικά Βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, στην υποομάδα Μεγάλοι Προφήτες. Στην Εβραϊκή Βίβλο κατατάσσεται επίσης στους Προφήτες, στην υποομάδα Μεταγενέστεροι Προφήτες.Οι προφητείες του Ιεζεκιήλ περιέχονται στο ομώνυμο βιβλίο της Αγίας Γραφής.
Το βιβλίο του διαιρείται σε τρία μέρη: Το 1ο (κεφ. α’-κδ’) περιέχει προειδοποιήσεις για τη βέβαιη καταστροφή της Ιερουσαλήμ, το 2ο (κεφ. κε’-λβ’) περιέχει προφητείες καταδίκης για διάφορα ειδωλολατρικά έθνη και το 3ο (κεφ. λγ’-μη’) αποτελείται από προφητείες.

Στην Εκκλησία διαβάζεται κατά τον εσπερινό του Μ. Σαββάτου η προφητεία που περιέχει το όραμα του Ιεζεκιήλ, τη θαυματουργική ζωογόνηση των γυμνών οστών που γίνονται ζωντανοί άνθρωποι μετά το πρόσταγμα του Θεού (κεφ. λζ’ 1-14). Η μνήμη του προφήτη Ιεζεκιήλ τιμάται από την ορθόδοξη Εκκλησία στις 23 Ιουλίου.

Ο προφήτης Ιεζεκιήλ και η προφητεία που προτυπώνει την Ανάσταση των νεκρών

του Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιερόθεου
Στην Εκκλησία μας, αγαπητοί αδελφοί, τιμούμε τους Αποστόλους, τους Μάρτυρας, τους Πατέρας και γενικά όλους εκείνους που ενώθηκαν με τον Χριστό και αποτελούν τα μέλη της Εκκλησίας, τα μέλη του Σώματος του Χριστού. Όλοι αυτοί έχουν μέσα τους την Χάρη του Χριστού, που τους αγίασε, τους μεταμόρφωσε και εκεί οφείλονται όλοι οι ηρωικοί τους αγώνες και οι θυσίες τους για τον Χριστό.
Όμως, στην Εκκλησία τιμούμε και τους δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης, Προφήτας, Κριτάς και Βασιλείς, που καθοδηγούσαν τον λαό του Θεού. Γιατί και αυτοί είχαν κοινωνία με τον άσαρκο Λόγο, το Δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Η διαφορά μεταξύ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης είναι ότι στην Παλαιά Διαθήκη οι δίκαιοι είχαν κοινωνία με τον άσαρκο Λόγο, ενώ στην Καινή Διαθήκη έχουν κοινωνία με τον σεσαρκωμένο Λόγο.
Ένας τέτοιος Προφήτης και ευλογημένος άνθρωπος, εκλεγμένος από τον Θεό, που είχε διαρκή κοινωνία με τον Θεό, είναι ο Προφήτης Ιεζεκιήλ, του οποίου την μνήμη εορτάζει σήμερα η Εκκλησία μας. Η Εκκλησία τον τιμά για την σχέση και κοινωνία που είχε με τον Θεό, και για τους αγώνες του για τον ισραηλιτικό λαό.
Ο Προφήτης Ιεζεκιήλ, του οποίου το όνομα σημαίνει «Θεός ισχυρός η Θεός ισχύων», ήταν υιός του Βουζεί, ανήκε σε ιερατική οικογένεια και ήταν απόγονός του Σαδώκ. Αιχμαλωτίσθηκε το 597 π.Χ. από τον Ναβουχοδονόσορα, κατά την δεύτερη έλευσή του στην Ιερουσαλήμ, μαζί με χιλιάδες επίσημα πρόσωπα και γι’ αυτό έδρασε και απέθανε στην Βαβυλώνα. Εκεί κλήθηκε στο προφητικό αξίωμα, το οποίο άσκησε για είκοσι δύο (22) χρόνια. Ο Ιεζεκιήλ στην Βαβυλώνα έζησε τις τραγικές στιγμές της καταστροφής της Ιερουσαλήμ.
Το έργο του ήταν δύσκολο, αλλά και μεγαλειώδες. Ο Προφήτης έλεγε ότι τους Ιουδαίους βασάνιζαν δυό μεγάλα ψυχικά πάθη, τα οποία δεν τους άφηναν να μετανοήσουν. Το ένα ήταν ο εγωισμός, επειδή πίστευαν ότι τιμωρούνται αδίκως για τις αμαρτίες των προγόνων τους, και το δεύτερο ήταν η απελπισία,με αποτέλεσμα να κλίνουν προς την ειδωλολατρία. Ο Προφήτης Ιεζεκιήλ είχε πολλές αποκαλύψεις από τον Θεό και έκανε και διάφορες συμβολικές πράξεις. Δυό μεγάλα οράματα που είδε και περιγράφει στο βιβλίο του είναι το Χερουβικόν άρμα και ο νέος Ναός.
Σε μας είναι γνωστή η προφητεία του Προφήτου Ιεζεκιήλ περί της αποκαταστάσεως των Ισραηλιτών στα Ιεροσόλυμα, που προτυπώνει την ανάσταση των νεκρών, την οποία προφητεία διαβάζουμε στην Εκκλησία την Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ, μετά την επιστροφή στον Ναό από την περιφορά του Επιταφίου. Εκεί γράφεται ότι ο Θεός έφερε τον Προφήτη σε έκσταση και τον οδήγησε σε μια πεδιάδα που ήταν γεμάτη από ανθρώπινα οστά και του είπε να απευθύνη λόγο Κυρίου στα νεκρά οστά. Καί καθώς εκήρυττε λόγο Κυρίου στα οστά, έγινε σεισμός και άρχισαν να πλησιάζουν το ένα με το άλλο, να αποκτούν νεύρα και σάρκες και επάνω σε αυτά πρόβαλε δέρμα. Στην συνέχεια του είπε να κηρύξη προς το πνεύμα και έτσι εισήλθε μέσα στα νεκρά αυτά οστά πνεύμα ζωογόνο και τα οστά ζωντάνευσαν και στάθηκαν στα πόδια τους. Καί στην συνέχεια ο Θεός του έδωσε εντολή να κηρύξη: «Αυτά λέγει ο Κύριος. Να, εγώ θα ανοίξω τους τάφους και θα σας βγάλω από τα μνήματά σας και θα σας οδηγήσω στη χώρα του Ισραήλ.. και θα σας δώσω το πνεύμα μου και θα πάρετε ζωή και θα σας τοποθετήσω στη χώρα σας και θα πεισθήτε ότι εγώ είμαι ο Κύριος».
Οι Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης κήρυξαν μετάνοια για να μετανοήσουν οι άνθρωποι και να επιστρέψουν στον Θεό. Πολλές από τις διδασκαλίες τους ήταν μεσσιανικές, αφού αναφέρονταν στην έλευση του Χριστού, και στην προετοιμασία του Ισραηλιτικού λαού για να δεχθούν την ενανθρώπηση του Χριστού. Από όλους τους λαούς οι Ιουδαίοι προετοιμάσθηκαν καλύτερα, γι’ αυτό και εκεί γεννήθηκε ο Χριστός. Καί αυτό οφείλεται στους Προφήτες, μεταξύ των οποίων και τον Προφήτη Ιεζεκιήλ που εορτάζουμε σήμερα. Γι’ αυτό και τους χρωστούμε μεγάλη ευγνωμοσύνη. Αυτά που εκείνοι εκήρυξαν, εμείς τα απολαμβάνουμε.
Λαμβάνοντας αφορμή από την σημερινή εορτή και το όραμα του Προφήτου Ιεζεκιήλ, θα πρέπη να πιστεύσουμε ακράδαντα στην ανάσταση των νεκρών, που θα γίνη κατά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, και να προετοιμαζόμαστε για να σταθούμε εκ δεξιών του Θεού.
orthodoxia.online

Η Παλαιά Διαθήκη πολεμουμένη και Απολογουμένη - Μέρος Γ'τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἱερεμίου

3. Ἐπειδή φαίνεται ὡς βιβλίο ἱστορίας τοῦ ἑβραϊκοῦ λαοῦ

Ἄλλος σοβαρός λόγος γιά τόν ὁποῖο ἀποκρούεται στίς ἡμέρες μας ἀπό τούς Ἕλληνες ἰδιαίτερα ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι ὅτι αὐτή φαίνεται σάν μία ἱστορία ἑνός λαοῦ, τοῦ ἑβραϊκοῦ λαοῦ. Καί εἶναι ἀνάξιο, λοιπόν, λέγουν γιά τόν Ἕλληνα, τόν ἀπόγονο ἐνδόξων ἡρωικῶν προγόνων, εἶναι ἀνάξιο, λέγουν, νά θεωρεῖ αὐτός ὡς ἱερό τό κείμενο πού παρουσιάζει τόν Ἰσραήλ ὡς ἐκλεκτό λαό τοῦ Θεοῦ. Καί εἶναι ἀνάξιο, πάλι λέγουν, γιά τόν Ἕλληνα, τόν μαθητή τοῦ Πλάτωνα και τοῦ Ἀριστοτέλη, νά ὀνομάζει τούς Πατριάρχες Ἀβραάμ, Ἰσαάκ καί Ἰακώβ ὡς «προπάτορές του»! Ἀπό ἐθνικιστικό, δηλαδή, κυρίως λόγο ἀπορρίπτεται ἡ Παλαιά Διαθήκη στίς ἡμέρες μας.

Καί πάλι τό λάθος ἐδῶ, ὅπως στίς προηγούμενες δύο περιπτώσεις, εἶναι θεολογικό. Κατά πρῶτον ἔχουμε νά ποῦμε ὅτι τό πᾶν εἶναι ἡ θέωση, τό νά βροῦμε δηλαδή στήν ζωή μας τόν Θεό καί νά ἑνωθοῦμε μαζί του. Καί ἡ θέωση ὑπερβαίνει τήν φύση καί δέν ἔχει καμμιά σχέση μέ ἐθνικό σωβινισμό. Ὁ Θεός δέν κάνει γεωγραφία καί ἐπιφαίνεται σέ ὁποιονδήποτε τόν ζητήσει μέ καθαρή καρδιά (βλ. Πράξ. 2,9-21). Ἡ Παναγία ἦταν μία Ἑβραιοπούλα· καί ὅμως γι᾿ Αὐτήν τήν Ἑβραιοπούλα ἐργαζόταν ὅλη ἡ πρό Χριστοῦ ἐποχή, γιά νά γεννηθεῖ δηλαδή ἡ κατάλληλη γυναίκα, πού θά γίνει Μητέρα τοῦ Μεσσίου. Αὐτήν ἐξέλεξε ὁ Θεός γιά Μητέρα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ Του. Τί, λοιπόν; Δέν θά δεχθοῦμε τήν Παναγία μας, ἐπειδή δέν ἦταν Ἑλληνίδα, ἀλλά ἦταν Ἑβραία τήν καταγωγή; Καί ἄν ἦταν Ἑλληνίδα δέν θά ἔπρεπε νά τήν δεχθεῖ ὁ Γάλλος ὀρθόδοξος, ἐπειδή ἦταν Ἑλληνίδα καί ὄχι Γαλλίδα; Καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος πάλι ἦταν καί αὐτός Ἑβραῖος. Θά ἀπορρίψουμε, λοιπόν, καί τόν μέγα Ἀπόστολο, ἐπειδή δέν ἦταν Ἕλληνας^[2];

Κατά δεύτερον ὅμως ἔχουμε νά ποῦμε ὅτι σ᾿ αὐτήν τήν Παλαιά Διαθήκη ὁ Θεός παρουσιάζεται ὡς παγκόσμιος καί προνοῶν ὑπέρ ὅλου τοῦ κόσμου, χωρίς νά ἔχει καμμία ἰδιαιτέρα προτίμηση πρός τόν ἑβραϊκό λαό. Ὁ προφήτης Ἀμώς ἀρνεῖται στόν Ἰσραήλ, νά νομίσει, ὅτι ἔχει κάποιο ἰδιαίτερο προνόμιο ἀπό τόν Θεό, γι᾿ αὐτό καί σ᾿ αὐτήν τήν ἔξοδό του ἀπό τήν Αἴγυπτο, γιά τήν ὁποία τόσο πολύ αὐτός ἐκαυχᾶτο, δέν τῆς δίνει ὁ προφήτης καμμία ἰδιαίτερη σημασία καί τήν θέτει παράλληλη πρός τήν ἔξοδο τῶν Φιλισταίων ἀπό τήν Κιαφθώρ καί τῶν Ἀραμαίων ἀπό τήν Κήρ. Ὁ προφήτης παρουσιάζει τόν Θεό νά λέγει στούς Ἰσραηλῖτες:

«Δέν μοῦ εἶστε ὡς οἱ Αἰθίοπες σεῖς, τέκνα τοῦ Ἰσραήλ; Δέν ἐξήγαγα τόν Ἰσραήλ ἀπό τήν Αἴγυπτο καί τούς Φιλισταίους ἀπό τήν Κιαφθώρ καί τούς Ἀραμαίους ἀπό τήν Κήρ;» (Ἀμ. 9, 7).

Καί τό προνόμιο τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἰσραήλ δέν σημαίνει, ὅτι αὐτός ἔχει ἰδιαίτερα ὑπέρ τά ἄλλα ἔθνη δικαιώματα, ἀλλά σημαίνει τήν ἰδιαίτερη ὑποχρέωσή του νά τελεῖ τό ἀγαθό· καί ἐπειδή αὐτό δέν γίνεται, γι᾿ αὐτό θά τιμωρηθεῖ καί περισσότερο. Ὁ Θεός λέγει πάλι στούς Ἰσραηλῖτες:

«Μόνο σᾶς ἐξέλεξα ἀπό ὅλες τίς φυλές τῆς γῆς, ἀλλά γι᾿ αὐτό θά τιμωρήσω ὅλες τίς ἁμαρτίες σας» (Ἀμ. 3, 2).

Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι ὁ Ἰσραήλ ἔπαθε τήν πλάνη νά ταυτίσει τόν Γιαχβέ μέ τό ἔθνος του, καί πίστευσε, ὅτι ὁ Θεός ἐνδιαφέρεται μόνο γιά τόν Ἰσραήλ ἀδιαφορών γιά τά ἄλλα ἔθνη. Αὐτήν τήν πλάνη τήν ἐπολέμησαν σφοδρότατα οἱ προφῆτες. Ἁλλά ἐξ ὅλων τῶν γιά τήν παγκοσμιότητα τοῦ Θεοῦ προφητικῶν λόγων πιό ἰσχυρός καί δυνατός εἶναι, νομίζουμε, ἐκείνη ἡ ὡραία διήγηση περί τοῦ προφήτου Ἰωνᾶ γραμμένη ἀπό ἕναν ἄγνωστο συγγραφέα τῆς προφητικῆς σχολῆς. Στήν διήγησή του αὐτή ὁ συγγραφεύς αὐτός παρουσιάζει τόν Θεό νά ἐνδιαφέρεται γιά τήν σωτηρία καί τῶν πολύ πέραν τῶν Ἰσραηλιτῶν καί ἐθνικῶν ὄντων Νινευϊτῶν. Καί μάλιστα ἡ διήγησή του παρουσιάζει καί αὐτόν τόν προφήτη Ἰωνᾶ νά εἶναι δέσμιος τῆς ἀντιλήψεως ὅτι τά ἄλλα ἔθνη, ἐκτός τοῦ Ἰσραήλ, εἶναι βδελυκτά καί ὅτι ὁ Γιαχβέ εἶναι Θεός τοῦ Ἰσραήλ μόνο, γι᾿ αὐτό καί ἀντιλέγει στό θεῖο κέλευσμα καί ἀρνεῖται καί δέν θέλει νά πορευθεῖ στήν Νινευΐ. Ἀλλά ἡ διήγηση κατακλείεται μέ τό μάθημα, ὅτι οἱ ἐθνικοί Νινευῖτες ἦταν καλύτεροι ἀπό τούς Ἰσραηλῖτες καί ὑπήκουσαν στό κήρυγμα τοῦ προφήτου Ἰωνᾶ καί ἐσώθησαν. Τόν δέ Μεσσία ἡ Παλαιά Διαθήκη τόν ἐμφανίζει καί αὐτόν ὡς παγκοσμία προσωπικότητα, γι᾿ αὐτό καί τόν παρουσιάζει ὡς προσδοκία ὅλων τῶν ἐθνῶν καί παριστᾶ τόν Ἴδιο τόν Μεσσία νά ἀποτείνεται σέ ὁλόκληρο τόν κόσμο μέχρις αὐτῶν τῶν ἀπωτάτων νήσων (Γεν. 49, 10. Ἠσ. 42, 4. 49, 1).

4. Ἐπειδή ἀγνοοῦν τό ὡραῖο της θεολογικό περιεχόμενο

Η Παλαιά Διαθήκη πολεμουμένη και Απολογουμένη - Μέρος Β'οῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἱερεμίου

H ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
ΠΟΛΕΜΟΥΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΠΟΛΟΓΟΥΜΕΝΗ[1]

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου
Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἱερεμίου

(β' μέρος).

2. Ἐπειδή ἔχει τάχα σκανδαλώδεις διηγήσεις καί παρουσιάζει τόν Θεό ὡς αὐστηρό δῆθεν καί πολεμοχαρῆ

Ἕνας δεύτερος λόγος γιά τόν ὁποῖο, σύμφωνα μέ ὅσα ἀκούομε, ὑποτιμᾶται ἡ Παλαιά Διαθήκη καί μάλιστα θεωρεῖται καί ὡς μή ὠφέλιμη ἡ ἀνάγνωσή της, εἶναι τό ὅτι αὐτή περιέχει κάποιες σκανδαλώδεις διηγήσεις, ὅπως τοῦ Ἀβραάμ καί τῆς Σάρρας στήν Αἴγυπτο (Γεν. 12,10-20) καί αὐτῶν τῶν ἰδίων πάλι καί τοῦ Ἰσαάκ μέ τήν γυναίκα του στά Γέραρα (Γεν. 20,1-18. 26, 1-14), ὅπως, ἀκόμη περισσότερο, τῆς αἱμομιξίας τοῦ Λώτ μέ τίς θυγατέρες του (Γεν. 19,30-38) ἤ τοῦ Ρουβήμ μέ τήν παλλακίδα τοῦ πατέρα του Ἰακώβ (Γεν. 35,21), ὅπως τοῦ αἴσχους τῶν Σοδομιτῶν (Γεν. 19,1 ἑξ.) καί τῆς σκανδαλώδους πράγματι ἱστορίας τοῦ Ἰούδα καί τῆς Θάμαρ (Γεν. 38,1-30) κ.ἄ. κ.ἄ. Ὁμοίως πάλι λέγουν ὅτι γεμάτη εἶναι ἡ Παλαιά Διαθήκη ἀπό πολέμους καί φόνους καί παριστάνεται ὁ Θεός ὡς νά διατάσσει τούς πολέμους αὐτούς. Καί στά ἠθικά της – λέγουν – ἡ Παλαιά Διαθήκη ἔχει στενότητα ἀντιλήψεων· γιατί μέ τίς πολλές της ἐντολές καί τίς ἀπειλές περί τιμωριῶν σέ περίπτωση παραβάσεων καί τίς πλύσεις καί καθάρσεις πού διατάσσει γιά ἀποκατάσταση, δημιουργεῖ θρησκευτικές φοβίες καί τρόμους. Καί τί λατρεία Θεοῦ – λέγουν πάλι – εἶναι αὐτή πού θέλει ἡ Παλαιά Διαθήκη, λατρεία μέ κνίσσα θυσιῶν, ὅπως τήν ζητοῦν τά βιβλία της, ἡ Ἔξοδος καί τό Λευϊτικό;

Εἶναι κατανοητές οἱ ἀντιρρήσεις αὐτές τῶν ἀντιφρονούντων καί μάλιστα διατυπώνονται καί ἀπό πολλούς ἰδικούς μας ὡς ἀπορίες. Καί πάλι ἐδῶ ὅμως θά ποῦμε αὐτό πού εἴπαμε προηγουμένως, ὅτι τά πράγματα πρέπει νά ἑρμηνεύονται θεολογικά, ἀλλά καί ἐπιστημονικά θά προσθέσουμε ἐδῶ.

α) Στά παραπάνω ἔχουμε κατά πρῶτον νά ἀπαντήσουμε αὐτό τό γενικό, ὅτι ἡ Παλαιά Διαθήκη παραλαμβάνει πεσμένο τόν ἄνθρωπο καί μέ τίς, ὅπως φαίνονται, σκανδαλώδεις αὐτές διηγήσεις της τοῦ μιλάει στήν γλώσσα του γιά νά τόν ἀνορθώσει σταδιακά. «Τῆς ἀσθενείας τῶν δεχομένων τούς νόμους ἦν τά λεγόμενα τότε», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος γιά τό θέμα μας. Καί συνεχίζει λέγοντας: «Βλέπουμε γιά παράδειγμα στήν Παλαιά Διαθήκη τόν Θεό νά δέχεται λατρεία ἀπό κνίσσα θυσιῶν· αὐτό εἶναι πολύ ἀνάξιο γιά τόν Θεό, ἀλλά συγκατέβηκε στήν ἀτέλεια τῶν ἀνθρώπων τῶν χρόνων ἐκείνων...»^[2]. Ἡ συμβᾶσα πτώση ἔφερε τόν ἄνθρωπο σέ μία παρά φύση κατάσταση· καί ἀπ᾿ αὐτή τήν κατάσταση ἡ Παλαιά Διαθήκη θέλει νά τόν φέρει στό κατά φύση, γιά νά τόν παραλάβει ἔπειτα ἀπό αὐτή τήν κατάσταση ἡ Καινή Διαθήκη καί νά τόν φέρει στό ὑπέρ φύση^[3]. Ἔτσι, λοιπόν, στήν ἀρχή ὁ Θεός ἐπιτρέπει τόν γάμο καί μεταξύ ἀδελφῶν, γιατί δέν μποροῦσε νά γίνει καί διαφορετικά. Στήν συνέχεια ἀπαγορεύει τήν ἀδελφομιξία, ἐπιτρέπει ὅμως τήν πολυγαμία μέ ξένες πρός τήν οἰκογένεια γυναῖκες. Καί ἔτσι βλέπουμε τόν Ἀβραάμ, κατά τά κρατοῦντα τότε, νά τεκνοποιεῖ ἀπό τήν Ἄγαρ, τήν δούλη τῆς γυναικός του Σάρρας (Γεν. 16,4), ἀλλά καί ἀργότερα νά παίρνει καί ἄλλη γυναίκα, τήν Χεττούρα, ἀπό τήν ὁποία μάλιστα γεννάει ἕξι παιδιά (Γεν. 25,1-20)· καί ὁ Ἰακώβ ἔλαβε καί αὐτός δύο γυναῖκες, τήν Λεία καί τήν Ραχήλ, ἀλλά καί ἐτεκνοποίησε καί ἀπό δοῦλες τῶν γυναικῶν του (βλ. Γεν. κεφ. 30 καί περίπτωση τοῦ Ἑλκανά, τοῦ πατέρα τοῦ Σαμουήλ εἰς Α' Βασ. 1,2). Εἶναι τό ἀνδροκρατικό πολυγαμικό σύστημα πού ἴσχυε τότε καί δέν ὑπῆρχε ἀπαγορευτικός νόμος γι' αὐτό^[4]. Ἀπό τήν πολυγαμία ὅμως ἔπειτα μεταβαίνουμε στήν μονογαμία καί ἀπ᾿ αὐτήν στήν ἐγκράτεια στόν γάμο (Σοφ. Σειρ. 23,6). Καί ὕστερα ἀπό τήν προηγηθεῖσα αὐτή προπαρασκευή στήν ἐγκράτεια μεταβαίνουμε στήν παρθενία, πού ἀποκαλύπτεται κυρίως στήν Καινή Διαθήκη. Καί ἡ παρθενία εἶναι πράγματι μία ὑπέρ φύση κατάσταση^[5].

Στό ἐρώτημα, λοιπόν, γιατί τά τόσα σκανδαλώδη στήν Παλαιά Διαθήκη ἀπαντοῦμε πρῶτον γενικά ὅτι ἡ Παλαιά Διαθήκη μιλάει γιά τήν πτώση (βλ. Γεν. κεφ. 3) καί τά ὀδυνηρά ἀποτελέσματα τῆς πτώσεως. Ἡ ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου ἔγινε πολύ ἁμαρτωλή, ἄς τό πῶ ἔτσι· ἔγινε «καθ᾿ ὑπερβολήν ἁμαρτωλός», ὅπως τό λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Ρωμ. 7,13), καί ἐπειδή ἡ Παλαιά Διαθήκη ἀναφέρεται στήν ἁμαρτωλή αὐτή κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου, γι᾿ αὐτό καί διαβάζουμε σ᾿ αὐτήν γιά πτωτικά καί σκανδαλώδη πράγματα, πού ἡ ἀναφορά τους ὅμως κρύβει ἕνα μυστικό μάθημα πού σκοπεύει στήν ἀνόρθωση τοῦ ἀνθρώπου^[6].

H ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΠΟΛΕΜΟΥΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΠΟΛΟΓΟΥΜΕΝΗ[1]Γόρτυνος κ. Ιερεμία

 

H ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
ΠΟΛΕΜΟΥΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΠΟΛΟΓΟΥΜΕΝΗ[1]

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου
Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἱερεμίου

(α' μέρος).

Περιφρονεῖται ἡ Παλαιά Διαθήκη

Στίς ἡμέρες μας, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί Χριστιανοί, γίνεται καί αὐτό τό μεγάλο ἁμάρτημα, πού εἶναι σάν προδοσία πίστεως: Περιφρονεῖται καί ὑβρίζεται ἡ Παλαιά Διαθήκη. Τό ἁμάρτημα δέ αὐτό, τήν ἄρνηση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τό εἶπα μεγάλο, ὡς προδοσία πίστεως, γιατί ἡ Παλαιά Διαθήκη περιέχει τήν πρώτη ἀποκάλυψη, πού ἔδωσε ὁ Θεός στούς ἀν­θρώ­πους· γιατί περιέχει μεγάλες ἀλήθειες τῆς πίστεώς μας· γιατί μιλάει γιά τήν προετοιμασία τῆς ἀνθρωπότητας γιά τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ· γιατί ἡ Παλαιά Διαθήκη, τέλος, εἶναι ἡ βάση τῆς Καινῆς Διαθήκης. Πραγματικά, ἄν ἀπορρίψουμε τήν Παλαιά Διαθήκη ἀπορρίπτουμε καί τήν Καινή, γιατί αὐτή εἶναι συνέχεια τῆς Παλαιᾶς. Φαίνεται δέ αὐτό καθαρά ἀπό τό α΄κεφ. τοῦ κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου, ἀπό τήν πρώτη δηλαδή σελίδα τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὅπου ἔχουμε μιά σύντομη ἀναφορά στήν ἱστορία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καί ἔπειτα, ὡς συνέχεια αὐτῆς, ἀρχίζει ἡ Καινή Διαθήκη μέ τήν σάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τήν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Προέλαβεν τήν Καινήν ἡ Παλαιά καί ἡρμήνευσεν τήν Παλαιάν ἡ Καινή», λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος^[2]. Ἡ Ἐκκλησία μας στηρίζεται στήν διδασκαλία τῶν Προφητῶν (στήν Παλαιά, δηλαδή, Διαθήκη) καί τῶν Ἀποστόλων (στήν Καινή Διαθήκη). Τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας (τήν Α΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν) διακηρύσσουμε: «Οἱ προφῆται (δηλαδή, ἡ Παλαιά Διαθήκη) ὡς εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι (ἡ Καινή Διαθήκη) ὡς ἐδίδαξαν... οὕτω φρονοῦμεν οὕτω λαλοῦμεν»! Ἄς λάβουμε δέ ὑπ᾿ ὄψιν ὅτι μέ τήν Παλαιά Διαθήκη καί μάλιστα κατά τήν χριστολογική της ἑρμηνεία εἶναι ζυμωμένη ὅλη ἡ λατρεία μας καί αὐτή ἡ εἰκονογραφία μας^[3] ἑπομένως εἶναι ἀδιανόητο ὡς ὀρθόδοξοι νά μιλᾶμε περιφρονητικά γιά τήν Παλαιά Διαθήκη.

Ἡ βλασφημία καί περιφρόνηση κατά τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης δέν εἶναι τωρινό ἁμάρτημα, ἀλλά εἶναι πολύ παλαιό. Ἤδη ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἀναφέρει τήν θλιβερή πληροφορία ὅτι ὑπῆρχαν αἱρετικοί, οἱ ὁποῖοι ὕβριζαν τήν Παλαιά Διαθήκη καί ἔλεγαν γι᾿ αὐτήν ὅτι προέρχεται... ἐκ τοῦ διαβόλου^[4]. Γνωρίζουμε δέ πάλι ὅτι παλαιές αἱρέσεις μέ πλατωνική ἐπίδραση πολέμησαν μέ πάθος τήν Παλαιά Διαθήκη. Ἀλλά καί στά νεώτερα χρόνια, ὅπως παλαιά ὁ Μαρκίων, προτεστάντες θεολόγοι, σάν τούς Friedrich Delitzsch (1850-1922), Ad. von H­a­r­n­a­ck (1851-1930) κ.ἄ., ἀξίωσαν νά ἀποβληθεῖ ἡ Παλαιά Διαθήκη ἀπό τόν χριστιανικό Κανόνα τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ὁ Χίτλερ ἐπίσης τό 1933 πολεμώντας τόν Ἰουδαϊσμό πολέμησε καί τήν Παλαιά Διαθήκη νομίζοντας αὐτήν ὡς ἰουδαϊκό βιβλίο. Ἔτσι οἱ Χριστιανοί ὀπαδοί του οἱ ὀνομασθέντες «Γερμανοί Χριστιανοί» (Deutche Christen) ἀπέρριπταν μέ φανατισμό τήν Παλαιά Διαθήκη^[5].

Δέν πρέπει, λοιπόν, νά μᾶς φαίνεται καθόλου παράξενο καί περίεργο τό ὅτι στίς ἡμέρες μας ἀκούγονται βλάσφημα κατά τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀφοῦ αὐτά ἀκούγονταν καί παλαιότερα. Καί οἱ μέν κατήγοροι τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Βίβλου πέθαναν μέ τό στίγμα μάλιστα καί τό ἁμάρτημα τῆς βλασφημίας κατά τῆς πρώτης θείας ἀποκαλύψεως, ἡ δέ Παλαιά Διαθήκη μένει γιά νά θέλγει μέ τά ἱερά της ἀναγνώσματα τίς ἱερές Συνάξεις μας, γιά νά προκαλεῖ τόν ἔρωτα τῶν μελετητῶν της καί τῶν ὑ­πο­μνη­μα­τι­στῶν της.

Ἀλλά οἱ ἅγιοι Πατέρες, ἄν καί ἐγνώριζαν τό ἀκλόνητο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, γιατί αὐτή εἶναι θεία ἀποκάλυψη, γιατί εἶναι Βίβλος ἱερά, ὅμως δέν ἀντιπαρέρχονταν ἀδιάφορα τίς κατηγορίες ἐναντίον της, ἀλλά μέ προφορικό καί γραπτό λόγο ὁμιλοῦσαν συχνά γιά τήν ἱερότητά της καί τήν ἀναγκαιότητά της στήν Ἐκκλησία μας. Ἔτσι καί ἐμεῖς σήμερα δέν πρέπει νά εἴμαστε ἀδιάφοροι, ἀλλά γιά τήν κατήχηση τοῦ λαοῦ μας καί γιά τήν διαφώτιση τῶν ἀντιφρονούντων πρέπει νά μιλοῦμε ἀπαντῶντες στά αἱρετικά καί βλάσφημα ἐναντίον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.

Ἄς ποῦμε δέ ἐδῶ ἀπό τήν ἀρχή καί τό θλιβερό, ὅτι ὑπάρχουν καί ἐκκλησιαζόμενοι Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουν καί αὐτοί σωστή ἔννοια γιά τήν Παλαιά Διαθήκη· τό δέ ἀκόμη χειρότερο εἶναι ὅτι ὑπάρχουν καί κληρικοί ἱεροκήρυκες, οἱ ὁποῖοι ὁμιλοῦν γιά διαφορετικό Θεό τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, Θεό ὀργιζόμενο καί κεραυνοβολοῦντα.Ἔτσι ἡ Παλαιά Διαθήκη πολεμεῖται καί ἐκ τῶν ἔνδον διά τό ἀθεολόγητο μερικῶν κηρύκων^[6].

Γιατί περιφρονεῖται ἡ Παλαιά Διαθήκη